ΟΙ ΒΑΣΙΛΕΙΣ ΤΩΝ ΑΛΛΕΡΓΙΩΝ
Η αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα πολύ συχνά εμφανίζονται μαζί και προσβάλλουν τον ίδιο ασθενή.
Ο λόγος για την συνύπαρξη των δυο αυτών παθήσεων, που έχουν ως στόχο δυο διαφορετικά όργανα (το βλεννογόνο της μύτης αφενός και τους πνευμονικούς βρόγχους αφετέρου), είναι άγνωστος.
Η φλεγμονή του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος που χαρακτηρίζει τη ρινίτιδα, φαίνεται ότι μεταβάλλει τη συμπεριφορά των κατώτερων αεροφόρων οδών (βρόγχων), με αποτέλεσμα την υπεραντιδραστικότητα αυτών. Με άλλα λόγια φαίνεται ότι η αλλεργική φλεγμονή η οποία εξελίσσεται στο ανώτερο αναπνευστικό (μύτη), προάγει την ανάπτυξη άσθματος.
Γενικά το άσθμα και η ρινίτιδα είναι συχνά νοσήματα .Η συχνότητα της ρινίτιδος εκτιμάται ότι είναι περίπου 10% στα παιδιά, 20-30% στους εφήβους και 5-10% στους ενήλικες.
Η συχνότητα του άσθματος κυμαίνεται από 1,5% εώς και 10%.Την τελευταία 20ετία παρατηρείται αύξηση της συχνότητας της ρινίτιδος και του άσθματος. Υπολογίζεται ότι ρινίτιδα εμφανίζουν τα ¾ των ασθενών με άσθμα ενώ από τους 10 ασθενείς που σήμερα εμφανίζουν ρινίτιδα οι 3-4 από αυτούς κάποια στιγμή θα εμφανίσουν άσθμα. Έχει επανειλημμένως επισημανθεί από ειδικούς ότι οι δυο αυτές παθήσεις ,εφόσον συνυπάρχουν, πρέπει να θεραπεύονται και οι δυο και να μην αγνοείται η μια (συνήθως η ρινίτιδα).
Η παρουσία αλλεργικής ρινίτιδος στην παιδική ηλικία φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης άσθματος αργότερα. Σε μελέτη η οποία διενεργήθηκε στη Μ.Βρετανία σε 8800 μικρά παιδιά διαπιστώθηκε ότι το 25% είχε επεισόδια βρογχόσπασμου (παροδική δύσπνοια).Το ποσοστό αυτό κατά την επανεξέταση στην ηλικία των 7 , 11 και 16 ετών ήταν μόνο 8,3% , 4,7% και 3,5% αντίστοιχα που δείχνει ότι το άσθμα στην μικρή ηλικία αυτοπεριορίζεται.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη ,τα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα στην ηλικία των 7 χρόνων είχαν 7 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν αργότερα επεισόδια άσθματος (μόνιμα ή παροδικά).
Τα εν λόγω νοσήματα κάνουν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους τώρα την Άνοιξη μιας και η αμέσως συχνότερη μορφή ρινίτιδος μετά την οξεία λοιμώδη ιογενή (κοινό κρυολόγημα –συνάχι) είναι η αλλεργική ρινίτιδα και ιδιαίτερα εκείνη η μορφή της που εμφανίζεται την Άνοιξη & κρατά έως και τον Ιούνιο. Ανάλογη χρονική διάρκεια παρατηρείται και για το αλλεργικό άσθμα, το οποίο και επιδεινώνεται την περίοδο αυτή αναγκάζοντας τους ασθενείς να επισκέπτονται συχνότερα γιατρούς.
Τα κλασσικά συμπτώματα της καταρροής ,του κνησμού,των πολλών και απανωτών πταρμών και της απόφραξης (μπούκωμα στη μύτη) είναι γνωστά σε όλους λίγο-πολύ.
Συχνά παρατηρείται και κνησμός στα μάτια (επιπεφυκίτιδα),όπως αρκετές φορές και κρίσεις δύσπνοιας (άσθμα) με συρίττοντες ήχους από τον πνεύμονα (γατάκια).
Ποια είναι η προφύλαξη που μπορεί κανείς να πάρει προκειμένου τα επεισόδια αυτά να είναι ήπια ,αλλά και ποια η θεραπεία όταν συμβούν;
Καταρχάς θα πρέπει να ξεκινήσουν όλα από μια κατά το δυνατό σωστή διάγνωση προκειμένου να ταυτοποιηθεί η μορφή της ρινίτιδος, καθ ότι πέραν της αλλεργικής υπάρχουν και άλλες μορφές ρινίτιδος οι οποίες μπορεί να μην είναι αλλεργική όπως π.χ. η αγγειοκινητική ρινίτιδα, χαρακτηριστικό της οποίας αποτελεί το εναλλασσόμενο μπούκωμα της μύτης (άλλοτε το δεξί και άλλοτε το αριστερό ρουθούνι), η επαγγελματική ρινίτιδα (από έκθεση) σε αλλεργιογόνα στο εργασιακό περιβάλλον, όπως π.χ. πειραματόζωα στους ερευνητές, σπόροι δημητριακών σε αρτοποιούς και αγρότες ,σκόνη ξύλου σε ξυλουργούς ,λάστιχα, χημικά, διαλύτες κτλ.
Άλλη μορφή ρινίτιδος είναι η ορμονική σε εγκύους ,στην εφηβεία ,σε υποθυρεοειδισμό και τέλος η φαρμακευτική ρινίτιδα η οποία προκαλείται από κατάχρηση αποσυμφορητικών φαρμάκων .
Η διάγνωση θα μπει από το ιστορικό, την εξέταση του ασθενούς και την ενδοσκόπιση της μύτης ,καθώς και από την εκτέλεση αλλεργιολογικών δοκιμασιών με τη μορφή των νυγμών στο δέρμα (prick tests) ή και αιματολογική διερεύνηση αντισωμάτων έναντι αλλεργιογόνων στα οποία ο ασθενής πιθανόν είναι ευαίσθητος. Επίσης λαμβάνεται έκκριμα από τη μύτη για ανίχνευση ηωσινοφίλων ή και καλλιέργεια βακτηριακών παραγόντων.
Ιδιαίτερη αξία θα είχε η αναφορά σε εκείνη τη ρινίτιδα με έντονο μπούκωμα στη μύτη, που συνοδεύεται από άσθμα, υπερευαισθησία στην ασπιρίνη και μερικές φορές πολύποδες στη μύτη, που χρειάζεται έντονη φαρμακευτική θεραπεία και μερικές φορές χειρουργική αντιμετώπιση των πολυπόδων και των επιπλοκών της.
Η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδος και του άσθματος περιλαμβάνει την προσπάθεια απομάκρυνσης τυχόν αλλεργιογόνων στα οποία ο ασθενής έχει ευαισθητοποιηθεί, έγκαιρη χρήση αντιαλλεργικών φαρμάκων (από το τέλος Φεβρουαρίου κιόλας), συχνή παρακολούθηση από το γιατρό (1 φορά το μήνα την αλλεργική περίοδο),καθώς και επιλογή εκείνων των ατόμων για απευαισθητοποίηση και οριστική απαλλαγή από τα συμπτώματα, με τη διενέργεια ειδικών εμβολίων που γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ,τουλάχιστον 1 φορά το μήνα επι 3-5 έτη, σε κείνα τα άτομα που 1) έχουν σοβαρά συμπτώματα, 2) είναι ευαισθητοποιημένοι σε λίγα αλλεργιογόνα, 3) αποφασίζουν να εισέλθουν σε μια διαδικασία που θα κρατήσει κάποια χρόνια.
COMMENTS