Το ροχαλητό είναι το ηχητικό αποτέλεσμα που προκύπτει από την παροδική στένωση του φάρυγγα κατά τη διάρκεια του ύπνου και της ανάπτυξης πολύ αρνητικών πιέσεων εντός του θώρακα προκειμένου να εξασφαλίσουμε τον απαραίτητο όγκο αέρα.
Το ενδιαφέρον μας γύρω από το ροχαλητό εστιάζεται στο γεγονός ότι αυτό διακρίνεται στο ”αθώο” ροχαλητό, εκείνο δηλαδή που δεν εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία του ασθενούς παρά μόνο προκαλεί όχληση στους παρευρισκόμενους στον ίδιο χώρο με εκείνον που κοιμάται και ροχαλίζει, και στο ”επικίνδυνο ροχαλητό”, το οποίο πιθανόν εκτός από το θόρυβο και την όχληση που επιφέρει σε όσους κοιμούνται με τον πάσχοντα συνοδεύεται από μεταβολές στην ψυχοσωματική κατάσταση του ασθενούς, δυνητικώς επικίνδυνες ακόμη και για την ίδια του τη ζωή.
Η συχνότητα του παθολογικού ροχαλητού πρέπει να κυμαίνεται περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού όταν αφορά γυναίκες και μικρά παιδιά, και περίπου 4% μεταξύ ανδρών 25-60 ετών. Τα παραπάνω ποσοστά αναφέρονται στο γενικό πληθυσμό και όχι μεταξύ αυτών που ροχαλίζουν, στους οποίους η παθολογική μορφή ροχαλητού προσεγγίζει το 20%.
Το ποσοστό των γυναικών με παθολογικό ροχαλητό,προσεγγίζει εκείνο των ανδρών όταν οι τελευταίες εισέλθουν στην εμμηνόπαυση.
Τα δυο κύρια χαρακτηριστικά συμπτώματα του συνδρόμου υπνικής άπνοιας (όπως ονομάζεται η παθολογική μορφή ροχαλητού) είναι το ροχαλητό τη νύχτα και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η παρουσία των δυο αυτών συμπτωμάτων, οδηγεί στην κλινική διάγνωση του συνδρόμου.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την πάθηση είναι η παχυσαρκία, νεύρο-ψυχιατρικές εκδηλώσεις όπως ευερεθιστότητα ή μελαγχολία, και τέλος ενίοτε παρουσιάζονται εκδηλώσεις που μπορούν να απειλήσουν και τη ζωή του ασθενούς όπως καρδιακές αρρυθμίες, υπέρταση, αλλά και έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Κατόπιν τούτου όμως, η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται μετά από λεπτομερή κλινική ιατρική εξέταση, ενδοσκόπηση του ανώτερου αεραγωγού και τη διενέργεια του πολυυπνογραφήματος, η οποία είναι ειδική του συνδρόμου εξέταση όπου κάνουμε ολονύχτια καταγραφή ζωτικών λειτουργιών (σφύξεις, πίεση, καρδιακός ρυθμός), αναπνοών, κορεσμού του αίματος σε οξυγόνο, διάρκεια και βαρύτητα απνοιών κτλ.
Στο τέλος της εξέτασης όλες οι παράμετροι αποδίδονται σε διάγραμμα απ’ όπου και διεξάγονται τα τελικά και οριστικά συμπεράσματα και καθορίζεται η αναγκαιότητα για θεραπεία.
Από τις εξετάσεις που γίνονται, καταβάλλεται προσπάθεια να εντοπισθεί η περιοχή του φάρυγγα όπου συντελείται η απόφραξη και ως εκ τούτου η περιοχή που αν χρειαστεί πρέπει να παρέμβουμε προκειμένου να βελτιώσουμε την κατάσταση του ασθενούς.
Κύριο μέλημα είναι η διασφάλιση καλής ρινικής αναπνοής με διόρθωση του ρινικού διαφράγματος, εάν αυτό απαιτείται, και τουλάχιστον καυτηρίαση των ρινικών κογχών για βελτίωση ρινικής αναπνοής.
Μετά από τις μικρές αυτές παρεμβάσεις, το τι θα ακολουθήσει θεραπευτικά, εξαρτάται από τη θέση της απόφραξης του φάρυγγα και από τη βαρύτητα του συνδρόμου υπνικής άπνοιας. Εάν η απόφραξη λαμβάνει χώρα στο επίπεδο της μαλθακής υπερώας ( το μαλακό τμήμα του ουρανίσκου του στόματος από το οποίο εκφύεται η σταφυλή ), υπεύθυνο για το 50% περίπου των περιπτώσεων ροχαλητού και συνδρόμου υπνικής άπνοιας, τότε συνιστάται η επέμβαση της σταφυλο-φαρυγγο-υπερωίου πλαστικής η οποία συνίσταται σε αμυγδαλεκτομή, βράχυνση της σταφυλής και αφαίρεση ενός μικρού τμήματος από το ελεύθερο χείλος της μαλθακής υπερώας σαν τόξο, προκειμένου αυτή κατά τα διάρκεια του ύπνου να μη δονείται προκαλώντας το γνωστό θόρυβο και κυρίως να μη προκαλεί σοβαρά αποφρακτικά φαινόμενα..
Όταν η απόφραξη λαμβάνει χώρα στο οπίσθιο τμήμα της γλώσσας (ρίζα της γλώσσας),τότε η χρήση ενός ορθοδοντικού νάρθηκα στο στόμα ο οποίος στηρίζεται στα δόντια και εγκλωβίζει εντός του την κορυφή της γλώσσας έλκοντάς την προς τα εμπρός και απελευθερώνοντας τον φάρυγγα, αποτελεί πιθανόν μια ικανοποιητική λύση.
Επισημαίνεται το μικρό κόστος της συσκευής η οποία όμως γίνεται μετρίως ανεκτή από τους ασθενής καθ’ ότι είναι μια σιλικονούχος κατασκευή που πρέπει να παραμένει στο στόμα καθ’ όλη τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου.
Επεμβατικώς μπορεί να γίνει μετατόπιση προς τα εμπρός της γλώσσας μεταθέτοντας τον μυ που την έλκει προς τα εμπρός και καθηλώνοντάς τον σε προωθημένη θέση (πρόσθια μετάθεση γενειογλωσσικού μυός).
Εάν η σοβαρότητα της απόφραξης είναι μεγάλη και ο κίνδυνος στον οποίο είναι εκτεθειμένος ο ασθενής άμεσος και σοβαρός, τότε πριν αποφασιστεί και εκτελεστεί μόνιμη παρέμβαση χρειάζεται ο ασθενής να ανακουφιστεί με χρήση ειδικής αναπνευστικής συσκευής που ονομάζεται CPAP (CONTINIOUS POSITIVE AIRWAYS PRESSURE ) η οποία σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί τη μόνιμη λύση.
Μέσω της συσκευής αυτής χορηγείται με ρινική μάσκα συνεχής θετική πίεση αέρα από φιάλη και έτσι αποτρέπεται η σύμπτωση και απόφραξη του φάρυγγα εφόσον εντός αυτού δημιουργείται ”νάρθηκας” από αέρα, όπως θα μπορούσε κανείς μεταφορικά να πει.
Ακόμη και είσοδος του ασθενούς σε νοσοκομείο και παρακολούθηση ζωτικών λειτουργιών μέχρι να αποφασιστεί μόνιμη λύση μπορεί να επιβάλλεται.
Τέλος γενικά μέτρα που προτείνονται σε όλους ανεξαιρέτως τους ασθενείς είναι:
1) η ελάττωση του σωματικού βάρους και αποφυγή της παχυσαρκίας
2) αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και ηρεμιστικών ειδικά πριν το βραδινό ύπνο και
3) προτείνεται ο ασθενείς να λαμβάνει πλαγία θέση στον ύπνο και όχι ύπτια.
Υπάρχει ηλεκτρική συσκευή η οποία εκπέμπει ηχητικό σήμα και αφυπνίζει τον ασθενή ώστε να αλλάξει θέση όταν αυτός γυρνά σε ύπτια θέση.
COMMENTS