Το διάβασμα ή η εργασία μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή με έντονο φως στο φόντο είναι ικανό να επηρεάσει όχι μόνο τους μύες των ματιών, αλλά και του αυχένα μας, σύμφωνα με έρευνες. Τα αποτελέσματα της μελέτης του Πανεπιστημιακού κολεγίου της Νοτιοανατολικής Νορβηγίας, υπό τον Randi Mork και τους συνεργάτες του, έδειξαν ότι η έκθεση σε άμεσο και έντονο φως επηρεάζει τον τραπεζοειδή μυ, πιθανότατα λόγω αλληλεπίδρασης μεταξύ του οπτικού συστήματος, του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και του συστήματος σταθεροποίησης των μυών της κεφαλής. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής δημοσιεύθηκαν σε έγκριτο περιοδικό του κλάδου (Optometry andVisionScience), και μπορούν κάλλιστα να βοηθήσουν στο σωστό σχεδιασμό και οργάνωση χώρων εργασίας (εργονομία).
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποδείξει ότι η εργασία μπροστά σε μία οθόνη υπολογιστή μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στα μάτια, στον αυχένα και στους ώμους, επισημαίνοντας ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ αυτών των συμπτωμάτων. Συγκρίνοντας την παρατήρηση αντικειμένων που βρίσκονται μακριά μας με την παρατήρηση της οθόνης ενός υπολογιστή, καταλαβαίνουμε ότι στην δεύτερη περίπτωση δημιουργείται μεγαλύτερος φόρτος στους μύες, μέσα, αλλά και γύρω από τα μάτια μας.
Επίσης, όταν βρισκόμαστε αρκετές ώρες την ημέρα μπροστά από έναν υπολογιστή αυξάνεται η οφθαλμική κόπωση, καθώς η σύγκλιση (ικανότητα ματιών να κινούνται μαζί προκειμένου να μπορέσουν να διατηρήσουν το είδωλο της εικόνας που βλέπουμε μονό και όχι διπλό) και η προσαρμογή (δυνατότητα του ματιού να αλλάζει τη δύναμή του, προκειμένου να διατηρήσει καθαρή εικόνα και εστίαση σε όλες τις αποστάσεις) των ματιών παίζουν συνεχή και πρωτεύοντα ρόλο στην κοντινή εργασία. Ομοίως και οι μύες του αυχένα επηρεάζονται από τη σταθεροποίηση του βλέμματος, η οποία συνεπάγεται και συνεχή σταθεροποίηση της κεφαλής. Το έντονο φως το οποίο προκαλείται από την οθόνη του υπολογιστή επηρεάζει την απόκριση της προσαρμογής των ματιών και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ενόχληση στην περιοχή μέσα και γύρω από αυτά, όπως επίσης και να επηρεάσει τις επιδόσεις ανάγνωσης.
Προκειμένου να εξετάσουν πως το έντονο φως επηρεάζει τους μύες στην περιοχή του αυχένα και της ωμοπλάτης, οι ερευνητές ζήτησαν από 15 υγιείς φοιτητές με φυσιολογική όραση του τμήματος Οπτομετρίας του Πανεπιστημιακού κολλεγίου της Νοτιοανατολικής Νορβηγίας να συμμετέχουν σε μια μελέτη. Οι δώδεκα από τους φοιτητές ήταν γυναίκες. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν 19-25 χρονών και χρησιμοποιούσαν υπολογιστές κατά μέσο όρο 11 χρόνια. Από τη μελέτη αποκλείστηκαν άτομα τα οποία είχαν χρόνια αυχενικά προβλήματα, δυσλεξία, άλλες χρόνιες παθήσεις ή έπαιρναν σε καθημερινή βάση φάρμακα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την κυκλοφορία του αίματος, ή να επηρεάσουν την όραση των συμμετεχόντων.
Ο μέσος όρος οπτικής οξύτητας των συμμετεχόντων ήταν αρκετά υψηλός (περίπου 10/10). Οι οκτώ φοιτητές που συμμετείχαν στη μελέτη και ήταν χρήστες φακών επαφής ή φορούσαν γυαλιά, χρειάστηκε να φορούν τη διόρθωσή τους καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι ερευνητές ανάθεσαν στους συμμετέχοντες να διαβάσουν ένα κείμενο σε μια οθόνη, υπό δύο διαφορετικές συνθήκες: 30 λεπτά σε ένα βέλτιστο περιβάλλον και εργονομικό χώρο εργασίας και 30 λεπτά εκτεθειμένοι σε έντονο φως πίσω από την οθόνη. Η σειρά των συνθηκών επιλέχθηκε τυχαία. Μεταξύ των δύο συνθηκών υπήρξε διάλειμμα 5 λεπτών για όλους τους συμμετέχοντες.
Οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να καθίσουν σε κανονική θέση και βελτιστοποίησαν τις θέσεις σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις. Για να διατηρήσουν τον τραπεζοειδή μυ όσο το δυνατόν πιο χαλαρό, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να αναπαύσουν τους πήχεις τους επάνω στα στηρίγματα των καθισμάτων. Το ύψος του τραπεζιού ήταν πάνω από το ύψος του αγκώνα όταν οι συμμετέχοντες ήταν καθιστοί. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να διαβάσουν ένα κείμενο μπροστά σε μια οθόνη υγρών κρυστάλλων 24 ιντσών με ανάλυση 1920×1200 pixels και με μέσο ρυθμό ανανέωσης 69,5Hz.
Η οθόνη είχε αντιανακλαστική επίστρωση και ήταν συνδεδεμένη με φορητό υπολογιστή. Προκειμένου οι συμμετέχοντες να είναι συγκεντρωμένοι, οι ερευνητές τους επισήμαναν ότι θα πρέπει να απαντήσουν σε ορισμένες ερωτήσεις, σχετικές με την κατανόηση του κειμένου αργότερα. Μεταξύ των διαλειμμάτων, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να ξεκουραστούν, όχι όμως να περπατήσουν, ενώ υπήρχε επίσης και κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης εντός της αίθουσας. Η οθόνη του υπολογιστή και η πηγή έντονου φωτός ήταν απενεργοποιημένες κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων.
Οι ερευνητές δημιούργησαν έντονο φως με δύο μεγάλα επίπεδα φωτιστικά, τοποθετημένα περίπου 70cm πίσω από την οθόνη του υπολογιστή, θέλοντας να προσομοιάσουν έτσι την τοποθέτηση παραθύρων πίσω από την οθόνη του υπολογιστή και να εξασφαλιστεί συμμετρική έκθεση στο θάμβος και στα δύο μάτια. Κατασκεύασαν τα φωτιστικά από ημιδιαφανές υλικό διάχυσης με λαμπτήρες φθορισμού 60Watt. Η ένταση των φωτιστικών κυμαινόταν από 2800-5100 cd/m2, το οποίο είναι παρόμοιο με τη φωτεινότητα που έχει ένα παράθυρο μια συννεφιασμένη μέρα. Κατά τη διάρκεια της βέλτιστης κατάστασης, τα επίπεδα φωτεινότητας ήταν 155 cd/m2στην επιφάνεια εργασίας της οθόνης και 46cd/m2στο φόντο. Οι τιμές αυτές συμπίπτουν με τη συνιστώμενη αναλογία φωτεινότητας 5:3:1 που ορίζεται για ένα χώρο εργασίας.
Όταν ένας συμμετέχων βρισκόταν υπό συνθήκες έντονου φωτός, η φωτεινότητα ήταν 155cd/m2στο χώρο εργασίας, 590 cd/m2 στην οθόνη του υπολογιστή και 4268 cd/m2στο φόντο. Αυτή η αναλογία 1:4:28 θεωρείται υπερβολικό φως στο φόντο (background). Οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν τη δυσφορία ή την κόπωσή τους για διάφορες ανατομικές περιοχές σε μια οπτική ανατομική κλίμακα. Οι ερευνητές αντίστοιχα χρησιμοποίησαν ηλεκτρομυογράφημα, προκειμένου να μετρηθεί αντικειμενικά η ηλεκτρική δραστηριότητα των συμμετεχόντων στον τραπεζοειδή και στο σφιγκτήρα μυ. Επίσης μετρήθηκε η ροή αίματος στην περιοχή των μυών και ο καρδιακός ρυθμός.
Όσον αφορά τα αποτελέσματα, αρχικά δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο συνθηκών ανάγνωσης (έντονου φωτισμού και βέλτιστου φωτισμού). Ωστόσο, μετά από 10,20 και 30 λεπτά ανάγνωσης παρατηρήθηκε υψηλότερη συχνότητα πόνου στα μάτια, όταν οι ασθενείς είχαν εκτεθεί σε έντονο φως (θάμβος), σε σύγκριση με το βέλτιστο φωτισμό. Η διαφορά αυτή ήταν στατιστικά σημαντική (p=0,011). Οι συμμετέχοντες επίσης ανέφεραν συμπτώματα ξηροφθαλμίας, θολή όραση, φωτοφοβία και πονοκέφαλο στην κατάσταση του έντονου φωτός, συγκριτικά με τις βέλτιστες συνθήκες φωτισμού, μετά από 30 λεπτά ανάγνωσης. Η κούραση των ματιών ήταν περισσότερο έντονη στην κατάσταση του έντονου φωτός, καθώς και ο πόνος στο αυχένα. Ακόμη παρατηρήθηκε ότι ο πόνος των οφθαλμών, ο πόνος του αυχένα και η γενικότερη κούραση αυξανόταν με το χρόνο, και στις δύο συνθήκες φωτισμού.
Οι ερευνητές ανίχνευσαν μεγαλύτερη μυϊκή δραστηριότητα στο σφιγκτήρα μυ στην κατάσταση έντονου φωτισμού, σε σύγκριση με τις βέλτιστες συνθήκες φωτισμού. Η ροή του αίματος στον τραπεζοειδή μυ ήταν επίσης υψηλότερη στο έντονο φως απ’ ότι στη βέλτιστη κατάσταση. Βρέθηκε ένας συσχετισμός μεταξύ της μυϊκής δραστηριότητας του σφιγκτήρα μυ, της ροής του αίματος του τραπεζοειδή και του πόνου του αυχένα και στις δύο συνθήκες φωτισμού στις οποίες εκτέθηκαν οι συμμετέχοντες. Τόσο το ψυχολογικό στρες, όσο και η έκθεση σε έντονο φως έχει αποδειχθεί και από προηγούμενες μελέτες ότι αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό. Ωστόσο, στη μελέτη αυτή δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στο ρυθμό της καρδιάς μεταξύ του θάμβους και των βέλτιστων συνθηκών φωτισμού.
Οι ερευνητές καταλήγουν στο γεγονός ότι τα μάτια και ο αυχένας συνδέονται στενά και αυτό υποδεικνύει το σημαντικό ρόλο που παίζουν οι μύες του αυχένα στη φυσιολογική οπτική απόδοση, καθώς και στη σταθεροποίηση του βλέμματος. Επιπλέον, η αντίληψη της ιδιοδεκτικότητας (που βρίσκεται το σώμα μου σε σχέση με το χώρο και που βρίσκονται τα μέλη του σώματός μου σε σχέση μεταξύ τους), η οποία απάγεται από μύες του κρανίου, μπορεί να επηρεάσει την κινητική δραστηριότητα και μπορεί να αποτελέσει μια πιθανή εξήγηση για το πώς βλέπουμε.
COMMENTS