Η ενδομητρίωση είναι μία αυτοάνοση νόσος που δημιουργεί ο ίδιος ο οργανισμός και που πλήττει εκατοντάδες χιλιάδων νέων γυναικών . Συνήθως ανευρίσκεται σε τυχαίο έλεγχο (υπερηχογραφικό,αιματολογικό) ή κατόπιν προσέλευσης της γυναίκας στο γυναικολόγο για έντονο υπερηβικό άλγος κατά την έμμηνο ρύση . Η ακριβής παθοφυσιολογία της νόσου δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως . Υπάρχουν τρεις θεωρίες δημιουργίας της νόσου:
- Η παλινδρόμηση ποσότητας αίματος της περιόδου που κατευθύνεται μέσω των σαλπίγγων στην περιτοναϊκή κοιλότητα ( στο εσωτερικό της κοιλιάς ) με αποτέλεσμα κύτταρα του ενδομητρίου – που φυσιολογικά βρίσκονται μόνο εντός της μήτρας – να εμφυτεύονται σε διάφορα κοιλιακά όργανα.
- Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι κύτταρα του ενδομητρίου εισέρχονται στη λέμφο και στα αιμοφόρα αγγεία κατά τη διάρκεια της περιόδου και εμφυτεύονται σε άλλα ενδοπυελικά ή πιο απομακρυσμένα όργανα.
- Η τρίτη θεωρία υποστηρίζει ότι ενδογενείς παράγοντες κάτω από κατάλληλες συνθήκες μεταβάλλουν/διαφοροποιούν αρχέγονα ενδοπεριτοναϊκά κύτταρα , δημιουργώντας έκτοπο ενδομήτριο ( από αυτά τα αρχέγονα κύτταρα έχουν κακή προέλευση κάποια ενδοπεριτοναϊκά όργανα ).
Σαν κλινική εκδήλωση , η νόσος έχει άλγος κατά την έμμηνο ρύση , δημιουργία κυστικών μορφωμάτων-ενδομητριωσικών κύστεων (οι λεγόμενες σοκολατοειδής κύστεις , λόγω του ότι περιέχουν αίμα σε παχύρευστη μορφή) στις ωοθήκες αλλά και σε άλλα όργανα. Ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου υπάρχει και η αντίστοιχη σταδιοποίηση . Ευνόητο είναι ότι τα αρχικά στάδια αντιμετωπίζονται καλύτερα και πιο ολοκληρωμένα . Η θεραπευτική προσέγγιση γίνεται φαρμακευτικά και χειρουργικά.
Φαρμακευτικώς χορηγούνται σκευάσματα που προκαλούν αναστολή της εμμήνου ρύσεως για 3 , 6 ή και 9 μήνες , με στόχο την υποστροφή των κύστεων και δίδεται είτε σαν μονοθεραπεία είτε συνδυαστικά πρό ή μετεγχειρητικά . Χειρουργικώς τα τελευταία χρόνια διενεργείται κατά κόρον η λαπαροσκοπική επέμβαση με πολλά πλεονεκτήματα στην προσπέλαση , στις λεπτές χειρουργικές κινήσεις και στη γρήγορη αποθεραπεία της ασθενούς.Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η ενδομητρίωση –από τις κύστεις και τις συμφήσεις που δημιουργεί – είναι :
- η στειρότητα
- η συστροφή των κύστεων
- η ρήξη των κύστεων
- το οξύ κοιλιακό άλγος
- η δυσπαρευνία (άλγος κατά τη σεξουαλική επαφή)
- διαταραχές στην ποσότητα και ποιότητα της εμμήνου ρύσεως
Οσο πιο νωρίς διεγνωσθεί και αντιμετωπισθεί η νόσος , τόσο καλύτερη είναι η εκβασή της με απώτερο σκοπό την τεκνοποίηση . Η προσέγγισή , τόσο φαρμακευτικώς όσο και χειρουργικώς με τη λαπαροσκοπική μέθοδο , δείχνει υψηλά ποσοστά στην επίτευξη του προαναφερθέντος στόχου.
Ταβερναράκης Ν. Γεώργιος, MSc
Χειρούργος Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Υστεροσκοπική – Λαπαροσκοπική Χειρουργική