Η οργάνωση των αισθήσεων είναι αυτό που ονομάζουμε Sensory Integration » ( A. J. Ayres ).
Θεωρία της Αισθητηριακής ολοκλήρωσης :
Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση ( ΑΟ ) είναι η νευρολογική λειτουργία, η οποία οργανώνει αισθήσεις από το σώμα μας και το περιβάλλον ώστε να μπορούμε να το χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά. Η ΑΟ είναι επεξεργασία πληροφοριών. Ο εγκέφαλος πρέπει να διαλέγει, ενισχύει, εμποδίζει, συγκρίνει και συνδέει αισθητηριακές πληροφορίες με έναν ευέλικτο και συνέχεια μεταβλητό τρόπο.
Η ΑΟ προσπαθεί να εξηγήσει προβλήματα στην μάθηση και συμπεριφορά παιδιών, ιδιαίτερα στην κινητική συμπεριφορά και την ανεπαρκή διαδικασία αισθητηριακών ερεθισμάτων.
Οι θεραπευτικές τεχνικές της ΑΟ περιλαμβάνουν την χρησιμοποίηση ενισχυμένου, αλλά ελεγχόμενου αισθητηριακού ερεθισμού μέσα στο πλαίσιο σκόπιμων και αυτοκαθοδηγούμενων δραστηριοτήτων με στόχο πάντα την έκλυση προσαρμοστικής συμπεριφοράς. Η έμφαση δίνεται στην αφομοίωση αιθουσαίο – ιδιοδεκτικών και απτικών αισθητηριακών πληροφοριών .
ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ : η συμπεριφορά που έχει σκοπό και στόχο. Είναι η συμπεριφορά που δίνει την ικανότητα στο άτομο να ανταποκρίνεται στην ακριβώς κατάλληλη πρόκληση και να μάθει κάτι καινούριο. Η ΠΣ δεν είναι μία αυτόματη ή παθητική αντίδραση στο περιβάλλον.
Οι ΠΣ που ενδιαφερόμαστε περισσότερο είναι αυτές που απαιτούν κινητικό προγραμματισμό / πράξη.
ΠΡΑΞΗ : η ικανότητα να έχει κανείς ιδέα του τι θέλει και πώς να το κάνει. Η πράξις έχει 3 συστατικά :
α) το ιδεατό ( ιδέα του τι θέλω ή τι πρέπει να γίνει )
β)προγραμματισμό ( σχέδιο πως πρέπει να το κάνω ) και
γ) εκτέλεση. Τα δύο πρώτα δεν είναι εμφανή. Το τρίτο είναι και η απόδειξη πως τα 2 πρώτα συστατικά έχουν ήδη συμβεί.
ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Α. Αιθουσαίο σύστημα
Έχει 3 βασικούς ρόλους / λειτουργίες :
- υποκειμενική αντίληψη της θέσης και της κεφαλής στον χώρο, και της βαρύτητας
- ρυθμίζει τον τόνο στάσης κ την ισορροπία
- ρυθμίζει τις κινήσεις των ματιών σε σχέση με τις κινήσεις της κεφαλής
Το αιθουσαίο σύστημα σχηματίζεται νωρίς στην ενδομήτρια ζωή και είναι απαραίτητο για :
-βασική επιβίωση
-φυσιολογική και ψυχολογική ασφάλεια
ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ
Για την διέγερση του αιθουσαίου συστήματος είναι απαραίτητα τα εξής :
-στέλνει πληροφορίες σχετικά με την κίνηση της κεφαλής και την βαρύτητα
-αλλαγές στην ταχύτητα της κίνησης από αργά σε γρήγορα και αντίθετα
-γραμμική , γωνιακή και στροφική κίνηση
-ρυθμίζει τις κινήσεις του σώματος, των άκρων, των ματιών σε σχέση με την θέση και τις κινήσεις της κεφαλής
-διατηρεί την ισορροπία ( στασική ή δυναμική )
-διατηρεί τον μυϊκό τόνο κυρίως των εκτεινόντων μυών
-σταθεροποιεί την οπτική περιοχή και κατευθύνει το βλέμμα
-« αισθάνεται » την δόνηση
-βοηθά στην διατήρηση της προσοχής του ατόμου
-συμβάλλει σε αντιδράσεις προσανατολισμού , προστατευτικές αντιδράσεις, μυϊκή συνσύσπαση και σταθερότητα των αρθρώσεων
-συμβάλλει στον αμφίπλευρο κινητικό συγχρονισμό και κινητικές δεξιότητες
-συμβάλλει στην συναισθηματική ασφάλεια και ηρεμία του ατόμου
Β. Ιδιοδεκτικό σύστημα
Λειτουργίες :
– η ιδιοδεκτική αίσθηση είναι η αίσθηση της δύναμης και του εύρους κίνησης, της μυϊκής τάσης, των φυσιολογικών πιέσεων και της θέσης του σώματος στον χώρο
– μας δίνει πληροφορίες για τον προσανατολισμό του σώματος στον χώρο , τον χρόνο , τον ρυθμό, το πλάτος και την κατεύθυνση της κίνησης. Ακόμα , μας πληροφορεί για το πόσο δυνατά συσπάται ένας μυς.
¯-Κιναισθησία είναι η συνειδητή αντίληψη της θέσης των αρθρώσεων και της κίνησης.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ:
- Το αιθουσαίο, το ιδιοδεκτικό και απτικό κυρίως σύστημα αλλά και το οπτικό είναι υπεύθυνα για την δημιουργία εικόνας του σώματος, η οποία με την σειρά της είναι σημαντική για τον κινητικό προγραμματισμό και την εκτέλεση της κίνησης.
- διατηρεί τον μυϊκό τόνο
- συμβάλλει σε όλους τους τύπους κινητικής δράσης ( αντανακλαστικά, αυτόματες αντιδράσεις, επιτήδειες κινήσεις )
- σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη κινητικών επιδεξιοτήτων ( αδρών και λεπτών )
- σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη οπτικής αντιληπτικότητας κυρίως σχήματος και χώρου
- επηρεάζει την γενική κατάσταση διέγερσης του ατόμου
- σημαντική επίδραση στην ψυχολογία του ατόμου
Γ. Απτικό σύστημα
Λειτουργία :
– είναι το πρωταρχικό σύστημα επικοινωνίας με το περιβάλλον
– όταν υπάρχει προβληματική απτική διάκριση προκαλείται προβληματική απτική αντίληψη και επομένως προβληματικός κινητικός προγραμματισμός
– η απτική αμυντικότητα επηρεάζει πολλές λειτουργικές δραστηριότητες κυρίως κοινωνικότητα και συμπεριφορά
ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ :
– το απτικό σύστημα είναι απαραίτητο για την ολική ανάπτυξη του ατόμου
– είναι βασικό κυρίως στην συναισθηματική ανάπτυξη του ατόμου
-συμβάλλει στην ανάπτυξη της εικόνας του σώματος
– είναι σημαντικό στον κινητικό συγχρονισμό, πράξη και επιδεξιότητα
-είναι σημαντικό στην ανάπτυξη της απτικής αντιληπτικότητας
– συμβάλει σε γνωστικές ικανότητες
Δ. Ακουστικό σύστημα
Δυσλειτουργίες ακουστικής επεξεργασίας :
προβλήματα ακουστικής προσοχής
– διασπάται εύκολα η προσοχή του με άσχετα ερεθίσματα
– δυσκολία να διατηρήσει προσοχή σε ακουστικά ερεθίσματα
– δυσκολία να μεταβεί από την μία δραστηριότητα στην άλλη
– υπερβολική προσοχή σε ένα ακουστικό ερέθισμα
προβλήματα ακουστικής διάκρισης
– δυσκολία διάκρισης ενός ήχου από έναν άλλο
-δυσκολία με διαδοχική ακουστική μνήμη
– δυσκολία να συγκρατεί προφορικές πληροφορίες και οδηγίες σε σειρά
-δυσκολία ακουστικής επιλογής ( background )
-δυσκολία επιλογής ενός ακουστικού ερεθίσματος από ένα σύνολο
Ε. Οπτικό σύστημα
Οφθαλμικές κινήσεις :
-νυσταγμός
-σακκαδικές κινήσεις
-οπτική παρακολούθηση
-σύγκλιση και απόκλιση
COMMENTS