Η καθυστέρηση της ομιλίας στο παιδί προκαλεί ανησυχία τόσο στο οικογενειακό περιβάλλον του όσο και στους ειδικούς, οι οποίοι εφιστούν την προσοχή στην έγκαιρη διάγνωση. Η ανησυχία αυτή υπάρχει, διότι πολλά αναπτυξιακά προβλήματα συνοδεύουν την καθυστέρηση του λόγου, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν μετέπειτα την κοινωνική, μαθησιακή και συναισθηματική ζωή του παιδιού.
Οι βασικότερες αιτίες της καθυστέρησης στη γλωσσική επικοινωνία μπορεί να οφείλονται αφενός στο κοινωνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο ζει και αναπτύσσεται το παιδί και, αφετέρου, σε βιογενετικούς παράγοντες:
Κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες
• Περιβάλλον φτωχό σε ποσοτικά & ποιοτικά ερεθίσματα, επομένως φτωχά γλωσσικά πρότυπα
• Υπερπροστασία ή αμέλεια, η οποία συμβάλει αρνητικά στην γλωσσική εξέλιξη του παιδιού
• Παιδιά με διγλωσσία
• Παιδιά με συχνές ωτίτιδες στο πρώτο έτος της ηλικίας τους – χρόνιες μολύνσεις των αυτιών
• Περιορισμένοι ή και ανύπαρκτοι οικονομικοί πόροι της οικογένειας (συνθήκες φτώχειας)
• Γονική ψυχοπαθολογία και κακοποίηση του παιδιού
Γενετικοί παράγοντες –διαταραχές
• Νοητική υστέρηση
• Απώλεια ακοής
• Αυτισμός
• Εγκεφαλική παράλυση
• Επιλεκτική αλαλία
• Καθυστέρηση ωρίμανσης (αναπτυξιακή καθυστέρηση ομιλίας)
• Εκφραστική διαταραχή γλώσσας (αναπτυξιακή εκφραστική αφασία)
Είναι πολύ σημαντικό να προσδιορίσουμε που οφείλεται η καθυστέρηση της ομιλίας. Όταν τα αίτια της καθυστέρησης οφείλονται σε κοινωνικούς-περιβαλλοντικούς παράγοντες, τότε είναι ευκολότερο να εντοπιστούν αλλά και να αντιμετωπιστούν. Ωστόσο, εάν η αιτία είναι πιο δυσδιάκριτη τότε θα πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιο Αναπτυξιακό Κέντρο, όπου με τη βοήθεια των ειδικών θα εντοπιστούν τα ελλείμματα και φυσικά το εάν αυτά αφορούν μόνο την ομιλία και την επικοινωνιακή του δεξιότητα ή αν το παιδί αντιμετωπίζει καθυστέρηση στην γενικότερη ανάπτυξη και τις κινητικές του δεξιότητες.
Σε περίπτωση που αυτές οι δυσκολίες δεν αντιμετωπιστούν, είναι πιθανό να επηρεάσουν τη ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του παιδιού και να έχουν ως αποτέλεσμα:
• Συναισθήματα ντροπής, φόβου και μελαγχολίας
• Ενίσχυση της εσωστρέφειας και της κοινωνικής απομόνωσης
• Μειωμένη επίδοση στο σχολείο λόγω αβεβαιότητας αναφορικά με τις ικανότητές τους
• Ευερεθιστότητα
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση και αρνητική εικόνα εαυτού
Συνεπώς, κρίνεται αναγκαίο να μην υποβιβαστεί η σημασία των προβλημάτων επικοινωνίας του παιδιού από τους οικείους του. Όταν το παιδί δε μπορεί να επικοινωνήσει σωστά με τον περίγυρό του, τότε κατακλύζεται από συναισθήματα άγχους και αναξιότητας. Έτσι, προτιμά να απομονώνεται για να αποφύγει την κριτική των άλλων, κάτι που δυσχεραίνει την ικανότητά του να κοινωνικοποιηθεί ομαλά και να συνάψει φιλίες.
Σύμφωνα με μια πολυετή έρευνα που δημοσιεύτηκε στο American Academy of Pediatrics, σχετικά με την καθυστέρηση εκφοράς λόγου στα παιδιά και το πώς αυτό επηρεάζει την ψυχολογική τους κατάσταση στη μετέπειτα ζωή τους (July issue of Pediatrics, 2010), φάνηκε πως η ύπαρξη αυτής της δυσκολίας είναι δυνατό να συνεχιστεί και κατά την ενήλικη ζωή και να επηρεάσει αρνητικά τη διατήρηση συντροφικών σχέσεων ή ακόμη και την προσαρμογή τους στο εργασιακό περιβάλλον.
COMMENTS