Νυχτερινή Ενούρηση

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται «γιατί το παιδί μου εξακολουθεί να βρέχει το κρεβάτι του, είναι αρκετά μεγάλο;». Φαίνεται λοιπόν ότι, η νυχτερινή ενούρηση του παιδιού είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί σοβαρά αρκετούς γονείς.  H ικανότητα του παιδιού να ελέγχει τους σφιγκτήρες του οργανώνεται σταδιακά από το τέλος του πρώτου έτους. Κρίνουμε ότι έχει κατακτηθεί οριστικά μόνον εφόσον έχει γίνει αυτόματη, δηλαδή γύρω στα τρία με τέσσερα χρόνια.

Ωστόσο, υπάρχουν παιδιά που για διάφορους λόγους δυσκολεύονται, κυρίως τη νύχτα, να ελέγξουν την κύστη τους, με αποτέλεσμα να αισθάνονται και τα ίδια άσχημα – αίσθημα ντροπής, ταπείνωσης, ανικανότητας – αλλά και να προβληματίζουν τους γονείς, που δεν ξέρουν πώς να ελέγξουν την κατάσταση. Πως μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους; ποιες οι αιτίες της νυχτερινής ενούρησης στα παιδιά; Πως μπορεί το παιδί να σταματήσει να νιώθει θύμα της «βρεγμένης νύχτας»;

Νυχτερινή ενούρηση

Η νυχτερινή ενούρηση, αποτελεί μια από τις συχνότερες διαταραχές της παιδικής ηλικίας. Το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης αφορά την ακούσια βραδινή απώλεια ούρων του παιδιού στο κρεβάτι, κατά τη διάρκεια του ύπνου του. Έρευνες αναφέρουν ότι τα παιδιά ηλικίας 3 ετών σε ποσοστό 40% έχουν τη τάση να αδυνατούν να ελέγξουν την ουροδόχο κύστη τους. Το ποσοστό αυτό μειώνεται σταδιακά με το πέρασμα των χρόνων.
Το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης διακρίνεται σε «οργανική», όταν οφείλεται σε μια σωματική νόσο, όπως στον σακχαρώδη διαβήτη, σε λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος ή σε «λειτουργική», όταν δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποια οργανική διαταραχή. Η νυχτερινή ενούρηση χαρακτηρίζεται πρωτοπαθής, όταν το παιδί δεν έχει υπάρξει στεγνό ποτέ για διάστημα τουλάχιστον 3 κατά συνέχεια μηνών, και δευτεροπαθής, όταν το παιδί στο παρελθόν έχει υπάρξει στεγνό για ένα χρόνο. Περίπου το 75% των ενουρητικών παιδιών έχει πρωτοπαθή ενούρηση.

Πότε οι γονείς πρέπει να ανησυχήσουν;

Η νυχτερινή ενούρηση χτυπά τον κώδωνα κινδύνου μόνον όταν το παιδί έχει φτάσει προς το τέλος του 5ο έτους και η απώλεια των ούρων συμβαίνει σε συχνότητα τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για διάστημα μεγαλύτερο από τρεις μήνες. Τα αγόρια είναι αυτά που παρουσιάζουν μεγαλύτερη επιρρέπεια, με διπλάσια ποσοστά ενούρησης σε σύγκριση με τα κορίτσια.

Που μπορεί να οφείλεται η νυχτερινή ενούρηση;

Η νυχτερινή ενούρηση πιθανολογείται να συνδέεται με την καθυστερημένη ωρίμανση της ουροδόχου κύστης του παιδιού, η κύστη του μπορεί να μην είναι αρκετά ανεπτυγμένη, ώστε να είναι ικανό να συγκρατεί τα ούρα καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
Επιπλέον, το παιδί μπορεί να μην αντιλαμβάνεται ότι η κύστη του είναι γεμάτη και ότι πρέπει να σηκωθεί για να πάει στην τουαλέτα. Βέβαια, οι αιτίες της νυχτερινής ενούρησης μπορεί να είναι και ψυχογενείς, δηλαδή ενδέχεται να προέρχονται από ένα δυσλειτουργικό περιβάλλον, όπως για παράδειγμα από μια ξαφνική αλλαγή, έναν χωρισμό, έναν θάνατο, άγχος, φοβίες κ.α. προκαλώντας άγχος και φοβίες στα παιδιά.
Ακόμα και τα προβλήματα επικοινωνίας των γονιών, οι εντάσεις, οι επανειλημμένοι τσακωμοί στο οικογενειακό περιβάλλον, μπορούν να προκαλέσουν το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης στο παιδί. Πολλές φορές ακόμα και το αίσθημα ζήλιας προς ένα αδελφό μπορεί να προκαλέσουν σε ένα παιδί νυχτερινή ενούρηση, προκειμένου να προσελκύσει την προσοχή των γονιών. Η νυχτερινή ενούρηση φαίνεται να συνδέεται και με την κληρονομικότητα, καθώς έρευνες αποδεικνύουν ότι το παιδί έχει 45% πιθανότητες να παρουσιάσει νυχτερινή ενούρηση εάν είχε εμφανιστεί στο παρελθόν και σε κάποιο πρόσωπο από το οικογενειακό περιβάλλον. Επιπροσθέτως, εάν ο πατέρας του παιδιού εμφάνιζε νυχτερινή ενούρηση, τότε το ποσοστό αυξάνεται ραγδαία, 77%.

Ψυχολογικές επιδράσεις στο παιδί

Οι επιπτώσεις στην ψυχολογία του παιδιού με πρόβλημα νυχτερινής ενούρησης είναι σημαντικές. Ερευνητές όπως Van Tijen, Messer and Namdar (1998) ανέφεραν ότι η νυχτερινή ενούρηση είναι η τρίτη πιο αγχώδης εμπειρία που ένα παιδί αντιμετωπίζει μετά το διαζύγιο και τους γονικούς καβγάδες. Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης βιώνουν απογοήτευση, χαμηλή αυτό-εκτίμηση, αίσθηση ανωριμότητας, φόβο απέναντι στους γονείς. Επίσης, ακόμα κι αν μερικές φορές τα παιδιά δείχνουν να μην τους απασχολεί το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης, δημιουργείται το αίσθημα της ενοχής. Ενώ, τα μεγαλύτερα παιδιά παρουσιάζουν μια τάση για κοινωνική απομόνωση.

Tips:

• Τα παιδιά είναι αναπτυξιακά έτοιμα να ξεκινούν αγωγή τουαλέτας στο 2ο έτος.
• Οι γονείς δεν πρέπει να πανικοβληθούν εάν η νυχτερινή ενούρηση δεν γίνεται τακτικά και συστηματικά.
• Οι γονείς οφείλουν να επισκεφτούν έναν παιδίατρο προκειμένου να εξεταστεί το παιδί και να βεβαιωθούν ότι δεν είναι απόρροια οργανικού προβλήματος.
• Θα βοηθούσε τους γονείς να συμβουλευτούν έναν ειδικό παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο, ώστε να αξιολογήσει τα οργανικά και συναισθηματικά προβλήματα που μπορούν να προκαλούν την ενούρηση και να δουλέψει με το παιδί και τους γονείς για να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα. 
• Χρειάζεται μεγάλη υπομονή από τους γονείς, διότι τα παιδιά δεν έχουν έλεγχο των πράξεών τους, γίνεται ασυνείδητα. Σε μεγάλο ποσοστό αυτή η δυσκολία βελτιώνεται σταδιακά και ξεπερνιέται εν καιρό.
• Είναι σημαντικό οι γονείς να δουλέψουν με τα παιδιά τους με κίνητρα και επιβράβευση και να μην προβούν σε οποιαδήποτε μορφή τιμωρίας.
• Οι γονείς πρέπει να έχουν αυτοέλεγχο των δυσάρεστων συναισθημάτων τους (θυμό, νεύρα, απογοήτευση κ.α.), διότι η μη αποδοχή των παιδιών τους από αυτούς ίσως να επιμηκύνει και να δυσκολέψει το πρόβλημα.
• Αποφύγετε να συγκρίνεται το παιδί σας με τα άλλα αδέρφια του εάν υπάρχουν ή/και με άλλα παιδιά του οικογενειακού σας περιβάλλοντος.
• Μην πιέζετε το παιδί σας να διανυκτερεύσει σε κάποιο άλλο σπίτι εάν δεν το επιθυμεί.
• Αναπτύξτε διάλογο μαζί με το παιδί σας. Μη μαλώνετε και μην απειλείτε το παιδί, απενοχοποιήστε το, εξηγώντας του ότι δεν φταίει το ίδιο και πως αυτό συμβαίνει και σε άλλα παιδιά της ηλικίας του.
• Αποφύγετε να καταναλώνει το παιδί υγρά προτού πάει για ύπνο.
• Ενθαρρύνετέ το παιδί να πάει στην τουαλέτα, ώστε να μάθει να ουρεί πριν κοιμηθεί.
• Φτιάξτε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα επιβράβευσης και τοποθετείστε το στον τοίχο του δωματίου του, στο οποίο θα αναγράφονται οι μέρες της εβδομάδας. Κάθε πρωί που θα ξυπνάει στεγνό θα αποκτά και από ένα αυτοκόλλητο και όταν θα κερδίσει π.χ. 5 θα λάβει και ένα δώρο το οποίο θα έχετε συμφωνήσει μαζί του.
• Τοποθετείστε στο στρώμα ένα πλαστικό κάλυμμα.
• Ζητήστε από το παιδί να συμμετέχει στην αλλαγή των βρεγμένων σεντονιών. Προσοχή όμως, το παιδί δεν πρέπει να το βιώσει ως τιμωρία, αλλά ως συμβολή σε μία άτυχη δική του στιγμή.
• Ξυπνήστε το παιδί κατά τη διάρκεια της νύχτας και συνοδέψτε το στην τουαλέτα. Πιθανών, να βοηθούσε εάν μπορούσατε να το παρακολουθήσετε και να καταγράφετε τις ώρες που γίνεται το συμβάν, ώστε να το προλαβαίνετε και να το σηκώνετε έγκαιρα.
• Προτρέψτε το παιδί κατά τη διάρκεια της ημέρας να συγκρατεί τα ούρα του για λίγο χρονικό διάστημα, διότι αυτό βοηθάει στην αύξηση χωρητικότητας της ουροδόχου κύστης.
• Επιτρέψτε στο παιδί να βάζει πάνα κατά τη διάρκεια της νύχτας αν το επιθυμεί.

Προσοχή! Κάθε παιδί είναι ένα μοναδικό άτομο που αναπτύσσετε και ωριμάζει με τους δικούς του προσωπικούς ρυθμούς, δώστε του χρόνο…

paidagogiko.gr