Συχνότεροι Τραυματισμοί Των Παιδιών Στο Σχολείο

Το σχολείο αποτελεί τον εκπαιδευτικό θεσμό που σκοπό έχει την παροχή μόρφωσης στα παιδιά. Ως κτιριακή εγκατάσταση, το σχολείο όχι μόνο δεν είναι απαλλαγμένο από κινδύνους για ατυχήματα, αλλά συχνά αποτελεί πηγή δημιουργίας τέτοιων κινδύνων. Το προαύλιο του σχολείου θεωρείται ο πλέον επικίνδυνος χώρος και ακολουθούν οι αίθουσες και τα κλιμακοστάσια.
Τα σοβαρότερα σχολικά ατυχήματα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του διαλείμματος (προαύλιος χώρος) και ακολουθούν οι χώροι πρακτικής άσκησης (των εργαστηρίων) και οι χώροι άθλησης.
Οι μυοσκελετικές κακώσεις είναι αρκετά συχνές στα παιδιά. Τόσο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, όσο και κατά τους θερινούς μήνες, τα παιδιά αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό τραυματιών που επισκέπτονται το τμήμα επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία.
Οι πτώσεις από ύψος κατέχουν την πρώτη θέση στα σχολικά ατυχήματα και προκαλούν ποικιλία βλαβών όπως εκδορές, μώλωπες, διαστρέμματα, κατάγματα, εσωτερικούς τραυματισμούς ή ακόμη και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής όρισε το “υγιεινό σχολικό περιβάλλον» ως: «εκείνο που προστατεύει τον σχολικό πληθυσμό από τραυματισμό ή ασθένεια και προωθεί δράσεις πρόληψης και συμπεριφορές ενάντια σε γνωστούς παράγοντες κινδύνου, που μπορεί να οδηγήσουν σε μελλοντική νόσο ή αναπηρία»

Επιδημιολογία των σχολικών ατυχημάτων

Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Ατυχημάτων (σε μαθητές ηλικιακού εύρους 5-14 ετών):

• Το 66% των ατυχημάτων αφορούσε αγόρια

• Βασικότερη αιτία ατυχήματος ήταν οι πτώσεις (56%)

• Το προαύλιο του σχολείου θεωρήθηκε ο πιο επικίνδυνος χώρος για ατύχημα σε ποσοστό 56% και ακολούθησαν οι αίθουσες και οι σκάλες.

• Τα σοβαρότερα σχολικά ατυχήματα έγιναν στη διάρκεια του διαλείμματος (60%)

• Τα ατυχήματα αποτελούν την κύρια αιτία αναπηρίας στα παιδιά και τον μεγαλύτερο κίνδυνο στα σχολεία.

• Καταλαμβάνουν τη δεύτερη αιτία παιδικής νοσηρότητας

• Οι περισσότεροι θάνατοι από ατυχήματα εντοπίζονται στις ηλικίες 0-4 ετών

   

Κατηγοριοποιήσαμε τους παιδικούς τραυματισμούς και τους κατατάξαμε με σειρά συχνότητας:

• Εκδορές και μώλωπες: Αποτελούν τους συχνότερους παιδικούς τραυματισμούς. Αν και είναι από τους πιο αθώους τραυματισμούς ενδέχεται να επηρεάσουν την αποδοτικότητα του παιδιού για μερικές ημέρες. Η εφαρμογή παγοθεραπείας στις πάσχουσες περιοχές βοηθάει και επιταχύνει την αποκατάσταση.

• Θλαστικά τραύματα: που σημαίνει λύση της συνέχειας του δέρματος. Εάν το τραύμα είναι ρυπαρό( ακάθαρτο), έκπλυση με άφθονο νερό της βρύσης είναι η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης. Ακολουθεί αντισηψία με αντισηπτικό διάλυμα σε γάζα. Επικάλυψη με γάζα και αλλαγές ανά τακτά χρονικά διαστήματα (2-3 ημέρες).
  Εάν το τραύμα παρουσιάζει συνεχιζόμενη αιμορραγία, πολύ απλά ασκούμε σταθερή πίεση με γάζα για τουλάχιστον πέντε λεπτά και η επίδεση γίνεται πιεστικά.

• Συνθλιπτική κάκωση δακτύλου από κλείσιμο πόρτας: Το σχολικό περιβάλλον διαθέτει πολυάριθμες πόρτες. Αυτό αποτελεί αυξημένο κίνδυνο για τα παιδιά κάθε ηλικιακής ομάδας. Η συχνότερη κάκωση που μπορεί να συμβεί από πόρτα είναι η σύνθλιψη των δακτύλων κατά το κλείσιμο της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ο έλεγχος της ακεραιότητας των οστών και τενόντων του άκρου. Η συχνότερη βλάβη είναι η σύνθλιψη της ονυχοφόρου φάλαγγος με αποτέλεσμα το υπονύχιο αιμάτωμα και την επικείμενη απώλεια του κακοποιημένου νυχιού. Εδώ απαιτείται εξειδικευμένη φροντίδα του δακτύλου.

• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις: Αποτελεί κάκωση η οποία μπορεί να διαλάθει προσοχής και να εξελιχθεί σε απειλητική για την ζωή.Τα παιδιά συνήθως τρέχουν και πηδούν σε χώρους που πλαισιώνονται από ξύλινες,πλαστικές, μεταλλικές και τσιμεντένιες επιφάνειες. Αυτό αποτελεί παράγοντα αυξημένου κινδύνου για μία κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Το χειρότερο είναι πως τα παιδιά συνεχίζουν να παίζουν ακόμη και μετά από μία τέτοια σοβαρή κάκωση. Σε κάθε περίπτωση το παιδί θα πρέπει να εξετάζεται από επαγγελματία υγείας ώστε να διευκρινιστεί έγκαιρα η σοβαρότητα της κάκωσης.

• Διαστρέμματα: Διάστρεμμα (γνωστό και ως στραμπούληγμα) ονομάζεται η βίαιη διάταση των συνδέσμων και του θυλάκου της άρθρωσης. Η βία που ασκείται στον σύνδεσμο ενδέχεται να οδηγήσει σε πλήρη ρήξη αυτού και τότε απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση. Ως πρώτη γραμμή αντιμετώπισης είναι η ακινητοποίηση της περιοχής. Ο εξειδικευμένος ιατρός αναγνωρίζει τον βαθμό της κάκωσης και εφαρμόζει την καταλληλότερη θεραπεία.

• Εξαρθρήματα οστών: Αποτελεί επώδυνη κατάσταση η οποία απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. Το εξάρθρημα αποτελεί διαταραχή της επαλληλίας των οστών που εμπεριέχονται σε μία άρθρωση. Ο εξειδικευμένος ιατρός καλείται να ανατάξει το οστό (να το επαναφέρει δηλαδή στην φυσιολογική θέση ) ώστε να γίνει πάλι λειτουργική η πάσχουσα άρθρωση.

• Κατάγματα οστών – Κακώσεις άκρων: Πόδια και χέρια είναι οι ποιο συχνές περιοχές οι οποίες εμπλέκονται στις κακώσεις των οστών.Ως κάταγμα ορίζεται η λύση της συνέχειας του οστού. Υπάρχουν διάφοροι τύποι καταγμάτων και συγκεκριμένα στα παιδιά τα κατάγματα έχουν ιδιαιτερότητες λόγω του αναπτυσσόμενου σκελετού τους. Η αντιμετώπιση των κακώσεων ποικίλει και εξαρτάται από το είδος του κατάγματος και την περιοχή του.

Τα παιδιά έχουν την τάση να εξερευνούν τα πάντα γύρω τους και να θέλουν να δοκιμάσουν καινούργια πράγματα έχοντας φυσικά άγνοια κινδύνου. Έτσι, αυξάνεται η πιθανότητα ατυχήματος ή τραυματισμού. Σημαντικότερο όλων είναι η πρόληψη ώστε να ελαχιστοποιήσουμε κάθε πιθανότητα πρόκλησης σοβαρού ατυχήματος.

Απαραίτητα μέτρα

Για την πρόληψη των σχολικών ατυχημάτων προτείνονται τα εξής μέτρα:

Ο χώρος του σχολείου πρέπει να είναι κατάλληλα σχεδιασμένος, ώστε να παρέχει ασφάλεια στους μαθητές. Συγκεκριμένα:

• Να τοποθετούνται κιγκλιδώματα σε επικίνδυνα σημεία, για να αποτρέπονται οι πτώσεις.

• Να αποφεύγονται γυαλιστερά πατώματα και επιφάνειες από υλικά, που η επαφή τους με το παιδί, μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς.

• Οι σκάλες δεν πρέπει να έχουν κουπαστές, γιατί εύκολα με την παιδική φαντασία μετατρέπονται σε τσουλήθρες.

• Να τοποθετούνται μπάρες στα πεζοδρόμια.

• Να ελέγχονται συχνά οι χώροι άθλησης, τα εργαστήρια, το προαύλιο για επικίνδυνα αντικείμενα και ο υπόλοιπος εξοπλισμός (θρανία, καρέκλες) για τυχόν φθορές που μπορούν να αποτελέσουν αιτία ατυχημάτων.

   

Όσα μέτρα πρόληψης όμως και αν ληφθούν, δεν μπορούν να μηδενίσουν την πιθανότητα πρόκλησης κάποιου ατυχήματος. Το παιδί μετά το ατύχημα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες από τα σχολικά ατυχήματα, προνοούμε ώστε:

• Να υπάρχει πλήρες φαρμακείο πρώτων βοηθειών σε σημείο εύκολα προσβάσιμο.

• Να σημειώνονται σε ευκρινές σημείο τα τηλέφωνα: του Κέντρου Δηλητηριάσεων 210-7793777 ,της γραμμής του Εθνικού Κέντρου Έρευνας & Πρόληψης Ατυχημάτων 210-7462253 και της γραμμής του μη κερδοσκοπικού φορέα ”Αντιμετώπισης παιδικού τραύματος” 210-6741933.

• Να εκπαιδεύεται και να πιστοποιείται ετησίως ένα τουλάχιστον μέλος του διδακτικού προσωπικού στην παροχή πρώτων βοηθειών. Μαθήματα παρέχονται από πολλούς οργανισμούς, όπως ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και το ΚΕΠΑ.

   

Οι γονείς πρέπει να ενημερώνουν το διδακτικό προσωπικό για ενδεχόμενα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει το παιδί, όπως ιστορικό σπασμών, λήψη ενέσιμης αγωγής ή τυχόν αλλεργίες. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι κηδεμόνες υποχρεούνται να ενημερώνουν και να προμηθεύουν την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή στον παιδαγωγό.

Σε περίπτωση που συμβεί το ατύχημα, το αντιμετωπίζουμε γρήγορα, αποτελεσματικά και με ασφάλεια. Η γνώση παροχής βασικής βοήθειας και όχι εξειδικευμένης στο παιδί (νεογνό, βρέφος, νήπιο, παιδί) κρίνεται άκρως απαραίτητη για τον γονέα, τον παιδαγωγό αλλά και κάθε εργαζόμενο σε βρεφονηπιακό σταθμό ή παιδότοπο.

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω όλα αυτά που θα πρέπει να περιέχονται σε ένα κυτίο φαρμάκων

• Αποστειρωμένες γάζες ( ΟΧΙ βαμβάκι )

• Αυτοκόλλητα γαζάκια

• Αντισηπτικό διάλυμα ιωδιούχου ποβιδόνης – Betadine ( ΟΧΙ οινόπνευμα )

• Ελαστικούς επιδέσμους

• Αερόλυμα αιμοστατικό-αντιβιοτικό ( spray Pulvo )

 orthosoma.gr