Τα τελευταία χρόνια πολλοί γιατροί αναφέρουν ότι έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις κρίσεων πανικού και άλλων αγχωδών διαταραχών.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αρχικά, καλό είναι να σιγουρευτούμε ότι με κάποιους όρους που χρησιμοποιούμε καθημερινά εννοούμε το πραγματικό τους νόημα.
Α. Στρες.
Συχνά συγχέουμε τον όρο στρες με το άγχος.με απλά λόγια το στρες είναι η πίεση, οι απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Η καταπόνηση ενός αθλητή στο σώμα του, αλλά και οι οικονομικές υποχρεώσεις στις οποίες πολύ συχνά δεν έχουμε τα χρήματα για να ανταπεξέλθουμε αποτελούν στρεσογόνα ερεθίσματα. Στρεσογόνο ερέθισμα είναι επίσης οι απαιτήσεις της εργασίας μας και της προσωπικής μας ζωής. Δεν είναι όμως άγχος! Το στρες είναι η πίεση, οι απαιτήσεις του περιβάλλοντός μας, είναι κάτι εξωτερικό προς εμάς.
Β. Άγχος.
Το άγχος είναι το συναίσθημα που έχουμε όταν αντιλαμβανόμαστε πως δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις πιέσεις/απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Δηλαδή το άγχος μπορεί να είναι ο αντίκτυπος του στρες μέσα μας. Ενώ το το στρες είναι εξωτερικό προς εμάς, το άγχος πηγάζει από μέσα μας. Το άγχος το δημιουργούμε εμείς! Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό ταμπεραμέντο.
Έτσι και σε σχέση με το άγχος μπορεί κάποιοι από εμάς να έχουμε μια εκ φύσεως γεννετική προδιάθεση στην ανησυχία και το άγχος. Όμως το να αφήνουμε τον εαυτό μας στη μοίρα του λέγοντας ότι «δεν μπορώ να κάνω τίποτα για αυτό, αφού είμαι αγχώδης από τη φύση μου», αν μη τι άλλο δε μας συμφέρει. Εξάλλου η όποια προδιάθεση μπορεί να υπάρχει δεν μας καθορίζει 100%. Πάντα υπάρχει ένα πολύ σημαντικό περιθώριο που μας επιτρέπει να έχουμε έναν πολύ καλύτερο έλεγχο στο άγχος μας και κατά συνέπεια μια πιο ήρεμη και λειτουργική καθημερινότητα και ζωή.
Το πεδίο δράσης που έχουμε είναι οι σκέψεις μας. Γιατί ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουμε το όποιο στρεσογόνο ερέθισμα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά και τελικά είτε να αγχώσουμε τον εαυτό μας και να βραχυκυκλώσουμε είτε να ανησυχήσουμε μεν αλλά να μπορούμε να σκεφτούμε καθαρά και να αναλάβουμε δράση δε. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση στις αγχώδεις διαταραχές και τις κρίσεις πανικού.
Σε αυτό συντελεί αναμφίβολα η πιεστική πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Όμως η πραγματικότητα απλώς φλεγμαίνει την «ευαισθησία νοοτροπίας» που ούτως ή άλλως είχαμε. Και τις ευαισθησίες της νοοτροπίας μας τις έχουμε φτιάξει με τη βοήθεια του dna μας, των γονιών μας και του περιβάλλοντός μας και της ολόδικής μας προσωπικής ευθύνης. Στην περίπτωση λοιπόν έντονου άγχους, ο οργανισμός μας αντιλαμβάνεται μια απειλή. Βλέπει απαιτήσεις του περιβάλλοντος στις οποίες αδυνατούμε να ανταποκριθούμε και αυτό το ερμηνεύει ως απειλή. Η αντίληψη αυτή ενός ενδεχομένου ως απειλής και μάλιστα τρομακτικής οφείλεται στις πεποιθήσεις (το software) με τις οποίες αποκωδικοποιούμε τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός μας.
Συνήθως, οι πεποιθήσεις μας μπορούν να πυροδοτήσουν το άγχος, όταν ουσιαστικά απαιτούμε διαβεβαιώσεις για πράγματα για τα οποία δυστυχώς δεν υπάρχουν διαβεβαιώσεις.
Π.χ.: – Πρέπει οπωσδήποτε να πετύχω στις εξετάσεις. – Δεν γίνεται με τίποτα να χάσω αυτό τον αγώνα. – Πρέπει να έχω κάνει παιδί μέχρι το τέλος του χρόνου. – Δεν μπορεί να μην είμαι συνεπής στις πληρωμές μου. – Δεν πρέπει με τίποτα να πω κάποια χαζομάρα στο πάρτυ. – Πρέπει οπωσδήποτε να αρέσω στην κοπέλα που θα βγω ραντεβού. – Θα είναι τραγικό αν με χωρίσει ο καλός μου. – Δε θα το αντέξω αν μπερδέψω τα λόγια μου. – Δεν το μπορώ με τίποτα αν με μαλώσει. – Πρέπει να είναι τέλειο το αποτέλεσμα της εργασίας μου. Και πολλές, πολλές ακόμα!
Οι πεποιθήσεις αυτές είναι δυσλειτουργικές γιατί απαιτούν διαβεβαιώσεις εκεί που δεν μπορούν να υπάρξουν. Η συνέπειά τους είναι πως επηρεάζουν αρνητικά και τη συμπεριφορά και την απόδοσή μας με αποτέλεσμα να μας οδηγούν τελικά ακριβώς εκεί όπου απευχόμαστε, συχνά δε με επιπλέον αρνητικές συνέπειες στην υγεία μας. Η προσπάθεια λοιπόν για αντιμετώπιση του άγχους στη ζωή μας μπορεί να εστιάζει στο χτίσιμο ενός πιο λειτουργικού συστήματος πεποιθήσεων και παράλληλα πιο λειτουργικών συμπεριφορών και συνηθειών. Κάθε αλλαγή βεβαίως προϋποθέτει προσπάθεια. Όμως κάποιες προσπάθειες αξίζουν πραγματικά τον κόπο γιατί μας ανταμοίβουν με μια καλύτερη ποιότητα ζωής!
COMMENTS