Η αποδοχή των νέων γεύσεων από τους μικρούς μας φίλους, πολλές φορές αποτελεί πρόκληση, ακόμα και για τους πιο υπομονετικούς γονείς. Πολλά είναι τα παιδιά, τα οποία παρουσιάζουν άρνηση στην δοκιμή νέων γεύσεων και κατ’επέκταση, παραμένουν με διατροφικές επιλογές περιορισμένου εύρους.
Η τάση αποφυγής και η απροθυμία δοκιμής νέων τροφίμων αυξάνεται κατακόρυφα μετά το πρώτο έτος ζωής, μεγιστοποιείται στις ηλικίες από 2 έως 6 ετών, ενώ στη συνέχεια μειώνεται σταδιακά, μέχρι να ελαχιστοποιηθεί με την ενηλικίωση. Η τροφική νεοφοβία επιστημονικά χαρακτηρίζεται ως ένας ωφέλιμος εξελικτικός μηχανισμός επιβίωσης, ο οποίος βοηθά τα παιδιά να αποφύγουν την κατάποση βλαβερών ή τοξικών ουσιών, όταν αρχίζουν να ανεξαρτητοποιούνται από τους γονείς τους. Στην κορυφή της λίστας των αποκλειόμενων τροφίμων βρίσκονται τα φρούτα, τα λαχανικά και το κρέας, ενώ οι προτιμήσεις κλίνουν προς τις «λιχουδιές», δηλαδή εύγευστα, επεξεργασμένα τρόφιμα χαμηλής διατροφικής αξίας.
Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Το κρέας, από την άλλη, αποτελεί ιδανική πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας. Μην μπερδεύεστε όμως! Ο αποκλεισμός από τα παιδιά τροφίμων που έχουν ήδη δοκιμαστεί, δεν εμπεριέχεται στην κατηγορία της τροφικής νεοφοβίας, αλλά αποτελεί απλά διατροφική «ιδιοτροπία» των μικρών σας.
Πώς μπορούν όμως οι γονείς να χειριστούν αυτές τις διατροφικές ιδιαιτερότητες των παιδιών τους ώστε να μπορέσουν να εντάξουν με επιτυχία καινούργια τρόφιμα στο διατροφολόγιό τους;
• Το «κλειδί» στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της άρνησης του παιδιού να δοκιμάσει νέα τρόφιμα είναι η επανάληψη. Σερβίρετε τακτικά το τρόφιμο το οποίο απορρίπτει το παιδί, ανεξάρτητα από το αν τελικά θα το φάει. Κατ’αυτόν τον τρόπο το παιδί σταδιακά εξοικειώνεται με αυτό, έστω στην όψη και την οσμή του, οι αντιστάσεις του μειώνονται και τελικά φτάνει σε ένα σημείο που το τρόφιμο παύει πια να αποτελεί καινοτομία για το ίδιο και οδηγείται σε δοκιμή. Απαιτείται υπομονή και επιμονή. Ενδέχεται να χρειάζονται πάνω από 8 επαναλαμβανόμενες προσπάθειες για δοκιμή του νέου τροφίμου, ενώ η αποδοχή αυξάνεται μετά από περίπου 12-15 προσπάθειες. Γι’αυτό, μην αποθαρρύνεστε!
• Επίσης, μια εξαιρετική τακτική που μειώνει την απροθυμία του παιδιού για νέα τρόφιμα είναι το παράδειγμα των μεγαλύτερων. Προσπαθήστε να γευματίζετε σε τακτικές ώρες και να τρώτε μαζί με το παιδί σας, δημιουργώντας ήρεμη και ευχάριστη ατμόσφαιρα στο οικογενειακό τραπέζι. Όταν οι γονείς και τα αδέρφια καταναλώνουν με ευχαρίστηση το «δύσκολο» τρόφιμο, το παιδί εξοικειώνεται σταδιακά και μαθαίνει να το αποδέχεται εύκολα μέσω της παρατήρησης και του μιμητισμού.
• Δίνετε αρχικά μικρή ποσότητα και προσφέρετέ του περισσότερη αφού αυτή καταναλωθεί, εφόσον το παιδί σας το ζητήσει. Επίσης, είναι καλύτερο, το νέο τρόφιμο να παρουσιάζεται ως συνοδευτικό μαζί με τρόφιμα συνιστώμενα διατροφικά που αρέσουν στα παιδιά και όχι ως κύριο γεύμα.
• Προσφέρετε το νέο τρόφιμο στην αρχή του γεύματος, όταν είναι έντονο το αίσθημα της πείνας.
• Προσφέρετε επιλογές ανάμεσα σε διαφορετικές τροφές της ίδιας κατηγορίας (π.χ. «προτιμάς να φας μαρούλι ή καρότο;»).
• Κάνετε μικρές σταδιακές αλλαγές στον τρόπο μαγειρέματος των τροφών προσπαθώντας να προωθήσετε διαφορετικές γεύσεις με παρόμοια υλικά. Π.χ, σε όλα τα παιδιά αρέσουν οι τηγανιτές πατάτες, λίγα όμως από αυτά αγαπούν τον πουρέ. Αρχικά μεταβείτε από τις τηγανιτές στις ψητές πατάτες και προσθέστε το αγαπημένο του συνοδευτικό, είτε αυτό είναι τυρί, είτε κέτσαπ. Στη συνέχεια περάστε σταδιακά στις βραστές πατάτες και τελικά στον πουρέ. Όσο το μικρό σας εξοικειώνεται με τις γεύσεις, τόσο πιο εύκολα θα γίνονται τα πράγματα.
• Αφήστε το παιδί σας να πεινάσει! Αν πεινάσει, θα δοκιμάσει πιο εύκολα νέες γεύσεις. Γι’αυτό, σημαντικό είναι να αυξήσετε στο σπίτι τη διαθεσιμότητα των υγιεινών τροφίμων και να μειώσετε την ποσότητα των ανθυγιεινών σνακ, καθώς και την παροχή των τελευταίων κοντά στις ώρες των κυρίων γευμάτων.
• Μην ξεχνάτε ότι η γεύση ξεκινάει από την εμφάνιση! Χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας και προσπαθήστε να δώσετε άλλον αέρα σε πιάτα που από μόνα τους δεν ελκύουν εμφανισιακά, χρησιμοποιώντας ποικίλα χρώματα και σχήματα. Έτσι, η σαλάτα μοιάζει πιο δελεαστική όταν έχει σχηματίσει ένα προσωπάκι με τα καρότα και τις ελιές!
• Ψωνίστε, μαγειρέψτε και προετοιμάστε το γεύμα της οικογένειας μαζί με τα παιδιά σας. Προκειμένου να ενισχύσετε την αγάπη τους για το μαγείρεμα, μπορείτε να προμηθευτείτε μια πολύχρωμη παιδική ποδιά ή έναν σκούφο του σεφ.
• Κατά τη διάρκεια του γεύματος, μην επικεντρώνεστε στην αρνητική τάση των παιδιών απέναντι σε ορισμένα τρόφιμα και μην τα πιέζετε υπερβολικά για να τα καταναλώσουν. Χρησιμοποιήστε την τακτική του «περισσότερο», αντί για την τακτική του «όλα». Προσπαθήστε να μην δείχνετε αγχωμένοι ή ενοχλημένοι αν το παιδί αρνηθεί κάποιο φαγητό. Η πίεση και ο εξαναγκασμός προκαλούν φαινόμενα αντίδρασης και επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Επίσης, αποφύγετε να ετοιμάσετε κάποιο άλλο τρόφιμο ειδικά για το παιδί που δεν προτιμά το κύριο φαγητό της ημέρας. Μπορείτε να πείτε «Αυτό το φαγητό υπάρχει σήμερα για όλη την οικογένεια…δεν μπορούμε να φτιάξουμε κάτι διαφορετικό για σένα…Αύριο θα έχουμε κάτι διαφορετικό».
• Αποφύγετε να τιμωρείτε τα παιδιά αν δεν καταναλώσουν το φαγητό τους. Για παράδειγμα: « Αν δεν φας το φαγητό σου, δεν θα δεις τηλεόραση», «Αν δεν φας τα λαχανικά σου, δεν θα πας να παίξεις».
• Καλό είναι η επιβράβευση να μη χρησιμοποιείται συστηματικά. Σε περίπτωση που τη χρησιμοποιήσετε ως μέσο, φροντίστε να επιβραβεύσετε σωστά. Προτιμήστε η επιβράβευση – να είναι λεκτική και όχι υλική, – να είναι μικρή και όχι μεγάλη, – να αφορά περισσότερο την ποιότητα (π.χ., να προσπαθήσει να καταναλώσει το τρόφιμο) και όχι την ποσότητα της αλλαγής (π.χ., να το καταναλώσει όλο). Χρησιμοποιήστε τη σωματική δραστηριότητα ως επιβράβευση ή ενίσχυση. Για παράδειγμα: «Μόλις φας το φαγητό σου, θα πάμε στο πάρκο να παίξουμε». Μη δίνετε μεικτά μηνύματα στα παιδιά! Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε τρόφιμα όπως η σοκολάτα, παγωτό, αναψυκτικά, πατατάκια ως ανταμοιβή ή επιβράβευση. Τα παιδιά αυτόματα καταλαβαίνουν ότι αυτά τα τρόφιμα είναι «καλά».
Μια σωστή διατροφή στην παιδική ηλικία έχει κομβική σημασία, καθώς από αυτήν εξαρτάται τόσο η φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού σας, όσο και οι διατροφικές συνήθειες που θα αποκτήσει στην ενήλικη ζωή του. Λάβετε υπόψη, ότι το κάθε παιδί έχει μια μοναδική προσωπικότητα και δικαιούται να έχει τις διατροφικές του προτιμήσεις και αντιπάθειες. Η διατροφή του θεωρείται ισορροπημένη, όταν περιλαμβάνει ικανοποιητική ποικιλία τροφών από την κάθε διατροφική κατηγορία π.χ. όσπρια, φρούτα, λαχανικά κτλ. Η επαναλαμβανόμενη έκθεση του παιδιού σε ποικιλία νέων τροφίμων, ήδη από μικρή ηλικία, πάντοτε με υπομονή, επιμονή και χωρίς πίεση, είναι σημεία – κλειδιά που το βοηθούν να αποκτήσει ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες. Ο Παιδίατρος σας είναι αυτός που θα σας καθοδηγήσει στο πώς πρέπει να τρέφεται σωστά το παιδί σας, δίνοντάς σας κατάλληλες οδηγίες για την κάλυψη των διατροφικών του αναγκών, ανάλογα με τη φάση ανάπτυξής του.
kosmarikou.gr
COMMENTS