Τα τελευταία χρόνια ακούμε συνεχώς για τον Γλυκαιμικό Δείκτη των τροφίμων και την επίδραση που μπορεί να έχουν οι επιλογές μας βάση αυτόν στην υγεία μας. Ας δούμε τι ακριβώς είναι και αν και πως μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε προς όφελος μας.
Τι είναι ο Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ);
Ο ΓΔ είναι μία τιμή που περιγράφει τη διαφορετική απόκριση των τροφίμων που περιέχουν υδατάνθρακες στα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος (το σάκχαρο αίματος). Ο ΓΔ παίρνει τιμές από 0 έως 100, με όσο μεγαλύτερη τιμή έχουν τα τρόφιμα, τόσο μεγαλύτερη απόκριση γλυκόζης έχουν όταν τα καταναλώνουμε. Η κρυσταλλική ζάχαρη αποτελεί σημείο αναφοράς για το ΓΔ με τιμή 100.
Γιατί ο Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) είναι σημαντικός;
Ο ανθρώπινος οργανισμός λειτουργεί καλύτερα όσο μικρότερες διακυμάνσεις εμφανίζονται στη γλυκόζη αίματος. Για παράδειγμα, όταν τα επίπεδα γλυκόζης πέφτουν γινόμαστε ληθαργικοί και αυξάνεται το αίσθημα της πείνας. Αντίστροφα σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης, παρουσιάζεται κάθετη αύξηση της ινσουλίνης (ουσία που παράγεται στον οργανισμό για να επεξεργάζεται τη γλυκόζη αίματος), με αποτέλεσμα ενώ αρχικά αισθανόμαστε ενεργητικοί και καλοδιάθετοι μετά να πέφτουμε απότομα σε μία ληθαργική φάση κατά την οποία διευκολύνεται η αποθήκευση λίπους από τον οργανισμό.
Αν και η αποθήκευση λίπους φαίνεται αρκετό πρόβλημα, το κυριότερο μειονέκτημα που παρουσιάζει αυτή η διαδικασία είναι στα άτομα που πάσχουν, ή και έχουν προδιάθεση για Σακχαρώδη Διαβήτη, στα οποία ο οργανισμός τους αδυνατεί να παράγει την απαιτούμενη ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να έχουν πάντα υψηλή γλυκόζη αίματος, γεγονός το οποίο οδηγεί σε πολλά επιπρόσθετα προβλήματα υγείας (καρδιαγγειακά νοσήματα, νευροπάθεια, νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, διαβητικό πόδι κ.τ.λ.).
Καταναλώνοντας τρόφιμα με χαμηλό ΓΔ, έχει ως αποτέλεσμα να προκαλεί μικρότερες διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης το οποίο φαίνεται να αποτελεί κλειδί για την καλύτερη γενική υγεία.
| Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) | ||
| Χαμηλός | Μεσαίος | Υψηλός |
| <55 | 55-70 | >70 |
| Όσπρια, μήλο, δημητριακά ολικής κ.ά. | Πατάτα, αχλάδι, ρύζι μπασμάτι κ.ά. | Λευκό ψωμί, τηγανητές πατάτες, καρπούζι κ.ά. |
| Τρόφιμα | Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) |
| Σπανάκι | 15 |
| Γιαούρτι, χαμηλό σε λιπαρά | 15 |
| Βερίκοκα, ξερά | 31 |
| Μακαρόνια, ολικής | 37 |
| Τοματόσουπα | 38 |
| Ρύζι, μαύρο | 55 |
| Μπανάνα | 60 |
| Παγωτό | 61 |
| Μακαρόνια, λευκά | 61 |
| Ρύζι, λευκό | 64 |
| Καρπούζι | 75 |
| Μέλι | 85 |
| Πατάτες, πουρές | 90 |
| Πατάτες, τηγανητές | 95 |
| Ζάχαρη | 100 |
Πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις επιταγές του Γλυκαιμικού Δείκτη (ΓΔ);
Οι υποστηρικτές του ΓΔ υποστηρίζουν ότι πρέπει να τον ακολουθούμε πιστά τον ΓΔ για να επιλέξουμε τα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Στην πραγματικότητα η σωστή διατροφή είναι πολύ πιο πολύπλοκη από έναν δείκτη. Οι περισσότεροι την κοινότητα των επιστημόνων διατροφής συμφωνούν ότι ο ΓΔ είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο για να κατατάξουμε τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες σε μια κλίμακα αξιών. Ωστόσο, ο αντίλογος υπογραμμίζει κάποια σημεία τα οποία μειώνουν τη σημαντικότητά του ως δείκτη:
- Ανεπάρκεια δεδομένων του ΓΔ
- Ανακρίβεια στα ήδη υπάρχοντα δεδομένα
- Η επεξεργασία (συντήρηση, μαγείρεμα κ.τ.λ.) επηρεάζουν την τιμή του ΓΔ
- Ο συνδυασμός τροφίμων επηρεάζει τον ΓΔ
- Ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική απόκριση στη γλυκόζη
- Το να στηριζόμαστε στον ΓΔ μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση τροφίμων
Συμπερασματικά, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να έχουμε στο μυαλό μας, μεν, κάποια καινοτόμα δεδομένα της επιστήμης αλλά να μην απενοχοποιούμε όλα τα υπόλοιπα στοιχεία επειδή κάτι μας βολεύει. Η καλή υγεία απαιτεί μέτρο και με αυτό οφείλουμε να πορευόμαστε στη ζωή μας.
COMMENTS