Φλεγμονές & κολπίτιδες
Οι φλεγμονές (μολύνσεις) των γυναικείων γεννητικών οργάνων εμφανίζονται με αυξημένη συχνότητα το καλοκαίρι και μπορεί να παρουσιαστούν στο αιδοίο (την εξωτερική περιοχή γύρω από την είσοδο του κόλπου), στον κόλπο (κολπίτιδες) και τον τράχηλο της μήτρας, στο ενδομήτριο και στις σάλπιγγες.
Με τον όρο κολπίτιδα, εννοούμε τη φλεγμονή του κόλπου και είναι ο συνηθέστερος λόγος που μια γυναίκα επισκέπτεται το γυναικολόγο της. Αν και φαίνεται κάτι απλό, μπορεί να αποτελέσει ένα από τα δυσκολότερα στην αντιμετώπιση τους προβλήματα. Αυτό οφείλεται στην ιδιαιτερότητα της φυσιολογίας του κόλπου και στην πολυπλοκότητα των λεπτών ισορροπιών πάνω στις οποίες στηρίζεται η εύρυθμη λειτουργία του.
Ο κόλπος υπό κανονικές συνθήκες αποικίζεται από ένα μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών, οι οποίοι είναι γνωστοί ως γαλακτοβάκιλλοι και αποτελούν την φυσιολογική χλωρίδα. Η παρουσία αυτών των μικροοργανισμών είναι επιθυμητή γιατί χάρη σε ουσίες που παράγουν διατηρούν το pH του κόλπου σε επιθυμητές τιμές και εμποδίζουν την ανάπτυξη κάποιων άλλων μικροοργανισμών, οι οποίοι δεν πρέπει να βρίσκονται στον κόλπο (παθογόνοι μικροοργανισμοί). Στην περίπτωση της κολπίτιδας λοιπόν αναπτύσσονται κάποιοι παθογόνοι μικροοργανισμοί σε βάρος της φυσιολογικής χλωρίδας, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία του pH και αυτό κλινικά εκδηλώνεται με τη μορφή κνησμού και υγρών στο κόλπο.
Γενικά συμπτώματα:
- Κνησμός
- Αυξημένη έκκριση κολπικών υγρών (δύσοσμες σε ορισμένες περιπτώσεις)
- Τσούξιμο
- Ερυθρότητα
- Οίδημα
- Πόνος κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία)
Λόγοι που αυξάνεται η πιθανότητα κολπίτιδας.
- Κακή γενική κατάσταση του οργανισμού (έλλειψη ύπνου, περιορισμένη αντοχή λόγω ανθυγιεινής ή φτωχής διατροφής, στρες, κάπνισμα).
- Λάθος ή ελλιπής τοπική υγιεινή (κολπικές πλύσεις, συνεχή χρήση ταμπόν).
- Πολυάριθμες εκτρώσεις.
- Χρήση αποσμητικών σπρέι στην ευαίσθητη περιοχή.
- Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό.
- Εγκυμοσύνη αλλά και εμμηνόπαυση.
- Συγκεκριμένες ενδυματολογικές συνήθειες όπως πολύ εφαρμοστά παντελόνια ή σορτς.
Διάγνωση
Οι περισσότερες κολπίτιδες και ανεξάρτητα από το αίτιο που τις προκαλεί παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα, γι΄ αυτό δεν μπορούν να διαγνωστούν με ακρίβεια αποκλειστικά βάσει των συμπτωμάτων τους. Έτσι, και παρά το ότι η διάγνωση από τον γυναικολόγο απαιτεί τη σωστή λήψη ενός αναλυτικού ιστορικού και την κλινική εξέταση της ασθενούς, συνήθως η οριστική διάγνωση επιτυγχάνεται με την καλλιέργεια κολποτραχηλικού υγρού. Αυτή η εξέταση είναι απαραίτητη προκειμένου να εντοπιστεί ποιο ακριβώς μικρόβιο είναι υπεύθυνο και στη συνέχεια να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Θεραπεία
Η θεραπεία αφορά συνήθως τη λήψη κάποιου συνδυασμού αντιβιοτικών από το στόμα με κολπικά υπόθετα ή κρέμες. Ωστόσο, ακόμη και μετά τη θεραπεία οι κολπίτιδες σε ένα σεβαστό ποσοστό των ασθενών υποτροπιάζουν, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε ανθεκτικότητα στελέχη απέναντι στα φάρμακα ή σε επανεμφάνιση του αίτιου της μόλυνσης. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η σωστή πρόληψη και η έγκαιρη επίσκεψη στον γυναικολόγο μόλις εντοπίσετε τα πρώτα συμπτώματα βοηθούν σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Πρόληψη
- Καλές συνθήκες υγιεινής (ειδικά των γεννητικών οργάνων).
- Υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά.
- Φροντίδα της υγείας (σωματικής και ψυχικής) και διατήρηση ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος.
- Σε περίπτωση χαμηλών οιστρογόνων ή κοντά στην εμμηνόπαυση, τότε πρέπει να συζητηθεί η χρήση ορμονών (χάπια) ή κρεμών για την καλή λίπανση και υγεία του κόλπου.
- Τεστ Παπανικολάου.
Συγκεκριμένα για την ευαίσθητη περιοχή, θα πρέπει:
Ο καθαρισμός της να γίνεται με προϊόντα, που δεν διαταράσσουν την φυσιολογική χλωρίδα και το pH της περιοχής, αλλά και που αποκαθιστούν την όποια μεταβολή τους.
Οι όποιες εκκρίσεις να απομακρύνονται προσεκτικά, καθώς αποτελούν θρεπτικό υλικό για την ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών που βρίσκονται στην περιοχή είτε μόνιμα είτε ευκαιριακά.
Ο καθαρισμός και το ξέπλυμα να γίνεται με κατεύθυνση από τον κόλπο προς τον πρωκτό, καθώς στην περιπρωκτική περιοχή βρίσκονται μικρόβια που είναι παθογόνα για τον κόλπο.
Στις μέρες της περιόδου να είναι ακόμα πιο σχολαστικός ο καθαρισμός και να συνδυάζεται με συχνή αλλαγή σερβιέτας ή ταμπόν.
Πριν και μετά τον καθαρισμό να γίνεται καλή πλύση των χεριών.
Να μη γίνονται πλύσεις στο εσωτερικό του κόλπου με αντισηπτικά παρά μόνο μετά από σχετική οδηγία του γυναικολόγου, καθώς διαταράσσουν την φυσιολογική χλωρίδα, με αποτέλεσμα να ευνοείται η ανάπτυξη των παθογόνων μικροβίων.
Να γίνεται καθημερινή αλλαγή εσωρούχων (κυρίως βαμβακερά που δεν προκαλούν ερεθισμούς και επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει).
Να μη γίνεται κοινή χρήση εσωρούχων και πετσετών με τρίτα άτομα.
Να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το τι πρέπει να κάνετε αν εμφανιστούν οποιαδήποτε συμπτώματα στην περιοχή με τη χρήση φαρμάκων.
Να μην παραμείνετε για πολύ ώρα με βρεγμένο μαγιό και βρεγμένα ρούχα καθότι η υγρασία και η ζέστη δημιουργούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων μετά το μπάνιο στην πισίνα ή στη θάλασσα
Στην παραλία και φυσικά και στην πισίνα να ξαπλώνετε πάντα πάνω στην πετσέτα ή στην ψάθα σας και να αποφεύγετε την άμεση επαφή με την άμμο ή τα πλακάκια.
Αίτια
i) Μικροοργανισμοί
Μύκητες
Τριχομονάδες (που είναι οι πιο συνηθισμένοι)
Βακτηρίδια (όπως μυκόπλασμα)
ii) Μικρόβια
Αερόβια
Αναερόβια
iii) Ιοί
Έρπητας γεννητικών οργάνων (ιός HSV)
Κονδυλώματα (ιός HPV).
Συγκεκριμένα κατά αίτιο κολπίτιδας
Κολπίτιδα που οφείλεται σε μύκητες (μυκητίαση)
Τα γεννητικά όργανα των γυναικών και των ανδρών μπορούν να προσβληθούν από μύκητες. Η συχνότερη αιτία των ασθενειών αυτών είναι ο μύκητας κάντιτα (Candida Albicans). Ο μύκητας κάντιτα ζει κανονικά στο δέρμα ή στο έντερό μας ως σαπρόφυτο και δεν προκαλεί προβλήματα. Μπορεί όμως κάτω από ορισμένες συνθήκες, να αναπτυχθεί παθολογικά και να προκαλέσει μυκητίαση, την καντιτίαση. Η καντιτίαση συνήθως δεν είναι ασθένεια που μεταδίδεται από το σεξ. Όμως αυτό δεν αποκλείεται να συμβαίνει σε ορισμένες περιπτώσεις.
Συνήθη συμπτώματα:
- Έντονη φαγούρα
- Κολπικές εκκρίσεις (παχύρευστη λευκή και άοσμη)
Λιγότερο συνήθη συμπτώματα:
- Ερεθισμός του αιδοίου ή του κόλπου
- Φλεγμονή του αιδοίου ή του κόλπου
- Πόνος στην κάτω κοιλία
- Πρήξιμο και κοκκίνισμα του αιδοίου
- Η εσωτερική επιφάνεια του κόλπου μπορεί να είναι καλυμμένη με λευκό επίχρισμα
- Το δέρμα της περιοχής μπορεί να είναι ευαίσθητο και να παρουσιάζει σπασίματα
- Κάψιμο κατά την ούρηση
- Επίπονη συνουσία
Οι άντρες συχνά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, τότε αφορούν τη βάλανο και την ακροβυστία σε άνδρες που δεν έχουν υποβληθεί σε περιτομή, που μπορεί να είναι κόκκινες, φλεγμονώδεις και να προκαλούν πόνο. Τα συμπτώματα αυτά επιδεινώνονται μετά από σεξουαλική επαφή. Το άκρο του πέους μπορεί να παρουσιάζει μικρές πληγές ή να είναι καλυμμένο με λευκό επίχρισμα. Επίσης κάποτε είναι δυνατόν να υπάρχουν εκκρίσεις από το πέος.
Λόγοι εμφάνισης μυκήτων- Παράγοντες που προκαλούν την έντονη αύξηση μυκήτων
Αντισυλληπτικά χάπια
Εγκυμοσύνη
Κακή διατροφή
Χρήση αντιβιοτικών
Έλλειψη ύπνου
Διαβήτης
Στρες
AIDS
Επανεμφανίζονται οι μύκητες;
Ναι, οι μύκητες επανεμφανίζονται και σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζονται και συχνά.
Διάγνωση
Βασίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εικόνα του ασθενούς και σε συμπληρωματικές εξετάσεις. Η άμεση συλλογή υλικού από τον κόλπο, το αιδοίο ή το πέος και η εξέτασή του κάτω από το μικροσκόπιο, μπορούν να τεκμηριώσουν τη μόλυνση από κάντιτα. Επίσης είναι χρήσιμο να αποστέλλονται δείγματα στο εργαστήριο για καλλιέργειες.
Θεραπεία
Γυναίκες
Περιλαμβάνει πλύσιμο με αντισηπτικό σκεύασμα και καλό στέγνωμα. Στη συνέχεια τοποθετούνται κρέμες με δράση κατά των μυκήτων ενώ όσο κρατά η θεραπεία με επάλειψη κρέμας δεν χρειάζεται το συχνό πλύσιμο της περιοχής το οποίο απομακρύνει την κρέμα πριν δράσει. Σε γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά συχνά παρατηρείται επιδείνωση της καντιτίασης. Στις περιπτώσεις αυτές, συνήθως συστήνεται η διακοπή των αντισυλληπτικών για μερικούς μήνες.
Άνδρες
Περιλαμβάνει πλύσιμο με αντισηπτικό σαπούνι των γεννητικών οργάνων και καλό στέγνωμα. Στη συνέχεια μπορούν να τοποθετηθούν ανάλογες αντιμυκητιακές κρέμες. Σε ορισμένες ομάδες ασθενών μπορεί να είναι αναγκαίο να χορηγηθούν αντιμυκητιακά φάρμακα από το στόμα.
Πρόληψη
Ντύσιμο με ρούχα σε χαλαρή γραμμή και από φυσικές ίνες (βαμβακερά, λινά, μεταξένια)
Αποφυγή καλσόν και κολάν
Αποφυγή κολλητών παντελονιών
Αποφυγή τοπικής πλύσης (η τοπική πλύση μπορεί να σκοτώσει τα βακτήρια που ελέγχουν τους μύκητες)
Περιορισμός χρήσης γυναικείου αποσμητικού
Περιορισμός χρήσης ταμπόν και σερβιέτας
Αποφυγή βρεγμένων ρούχων από τα οποία και πρέπει να αλλάζετε το συντομότερο δυνατόν, ιδίως από τα μαγιό
Πλύσιμο των εσώρουχων σε ζεστό νερό
Γιαούρτι στη διατροφή
Σε περίπτωση ύπαρξης διαβήτη, η διατήρηση του σακχάρου του αίματος σε όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικά επίπεδα.
Ισορροπημένη διατροφή
Κολπίτιδα που οφείλεται σε τριχομονάδες (τριχομονάδωση)
Η κολπίτιδα σε αυτήν την περίπτωση οφείλεται σε ένα μικρό πρωτόζωο που λέγεται τριχομονάδα του κόλπου με χρόνο επώασης από 4-28 ημέρες. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να επεκταθεί στους μηρούς ενώ στην εγκυμοσύνη και κατά τη διάρκεια της περιόδου χειροτερεύει.
Συμπτώματα
Γυναίκες
Κολπικές εκκρίσεις που είναι αραιές, αφρώδεις, κιτρινοπράσινες και δύσοσμες.
Κνησμός
Κάψιμο
Ερυθρότητα
Άντρες
Οι άντρες μπορεί να είναι απλά φορείς και να μην εμφανίσουν κανένα σύμπτωμα. Εάν εμφανίσουν σύμπτωμα όμως, τότε συνήθως παρατηρείται έκκριση υγρών από την ουρήθρα.
Πώς μεταδίδεται
Με την κολπική επαφή. Είναι περισσότερη συχνή στις γυναίκες αφού οι τριχομονάδες δεν αναπτύσσονται καλά στο πέος, το στόμα και το έντερο. Μεταδίδεται εύκολα από κόλπο σε κόλπο με δεύτερη επαφή και συνήθως όταν ένα άτομο έχει τριχομονάδες, μπορεί να έχει και γονόρροια χωρίς όμως αυτό να αποτελεί κανόνα.
Θεραπεία
Χρησιμοποιούνται φάρμακα από το στόμα τα οποία έχουν πολύ καλά αποτελέσματα.
Κολπίτιδα που οφείλεται σε βακτηρίδια
Η Βακτηριδιακή κολπίτιδα είναι μια φλεγμονή του κόλπου ή οποία προκαλείται από μια σειρά βακτηριδίων, συμπεριλαμβανομένου του αιμόφιλου του κόλπου και του μυκοπλάσματος. Αυτή η κολπίτιδα δεν είναι πάντα σεξουαλικώς μεταδιδόμενη.
Συμπτώματα
Έντονη και ασυνήθιστη κολπική υπερέκκριση, γκριζωπή, αφρώδης και πιθανά δύσοσμη.
Πώς μεταδίδεται;
Μερικές φορές με την κολπική επαφή.
Διάγνωση
Μικροσκοπική εξέταση του κολπικού υγρού.
Θεραπεία
Ο ένας ή μερικές φορές και οι δύο σύντροφοι θεραπεύονται με επιτυχία με αντιβιοτικά.
Προστασία
Τα προφυλακτικά προσφέρουν πολύ καλή προφύλαξη έναντι της βακτηριδιακής κολπίτιδας.
Μη λοιμώδης κολπίτιδα
Λόγοι εμφάνισης
Εάν αλλάξατε πρόσφατα το σαπούνι σας ή το απορρυπαντικό σας ή αν προσθέσατε κάποιο μαλακτικό ρούχων.
Εάν αλλάξατε τις κολπικές πλύσεις, τις σερβιέτες ή τα ταμπόν που χρησιμοποιείτε.
Ορμονικές αλλαγές.
Θεραπεία
Αλλαγή ή διόρθωση του πιθανού αιτίου. Σε περίπτωση ορμονικών αλλαγών, τότε μπορεί να συνταγογραφηθούν οιστρογόνα.
Κολπίτιδα που οφείλεται σε ιούς
Οι ιοί είναι μία συνήθης αιτία κολπίτιδας. Οι λοιμώξεις αυτές μεταδίδονται και με τη σεξουαλική επαφή. Συγκεκριμένα υπάρχει ο έρπης όπου η κολπίτιδα συνδέεται με πόνο και με αλλοιώσεις ή πληγές. Αυτές οι πληγές συνήθως είναι εμφανείς στο αιδοίο ή στον κόλπο αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι μέσα στον κόλπο και φαίνονται μόνο κατόπιν γυναικολογικής εξέτασης. Υπάρχει και ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) που αναφέρεται συχνά και ως κονδυλώματα. Ο ιός αυτός μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη επίπονων αδενωδών εξογκωμάτων (σπίλοι) στον κόλπο, στον πρωκτό, στο αιδοίο ή στη βουβωνική χώρα. Αυτοί οι σπίλοι είναι συνήθως άσπροι προς γκρι, αλλά μπορεί να είναι και ροζ ή μωβ. Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν πάντα εμφανείς σπίλοι και ο ιός μπορεί να ανιχνευθεί μόνο κατόπιν ενός τεστ Παπανικολάου.
Έρπης γεννητικών οργάνων
Είναι μια συχνή πάθηση που προκαλείται από τον ιό του έρπητα(HSV) και διαχωρίζεται σε σε 2 τύπους. Ο συνηθέστερος σε εμφάνιση είναι ο τύπος 1 που προσβάλλει διάφορα σημεία του προσώπου. Ο τύπος 2 προσβάλλει τα γεννητικά όργανα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει αποβολή.
Συνήθη συμπτώματα
Ένα επαναλαμβανόμενο εξάνθημα με σωρό από μικρές φυσαλίδες εμφανίζεται στα γεννητικά όργανα, το οποίο προκαλεί πόνο και δυσανεξία. Οι φυσαλίδες σπάζουν, σχηματίζουν κρούστα και εξελίσσονται σε μικρά έλκη που θεραπεύονται από μόνα τους σε 2-3 εβδομάδες.
Πώς μεταδίδεται
Ο ιός μεταδίδεται με την επαφή με τις φυσαλίδες, αν και μπορεί να μεταδοθεί από τους φορείς χωρίς οι ίδιοι να παρουσιάζουν συμπτώματα. Η μετάδοση μπορεί να γίνει με άμεση δερματική επαφή καθώς επίσης και με τη σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική, στοματική) χωρίς προφυλάξεις.
Θεραπεία
Επειδή ο ιός παραμένει στον οργανισμό δια βίου δεν υπάρχει κάποια θεραπεία που να τον απομακρύνει. Η θεραπεία του έρπητα γίνεται με ειδικά φάρμακα, τα ιοστατικά, που στόχο έχουν την ελάττωση της διάρκειας του κάθε επεισοδίου και τη μείωση του αριθμού των επανεμφανίσεων.
Κονδυλώματα γεννητικών οργάνων
Οφείλονται στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV – Human Papilloma Virus) που μολύνει τους βλεννογόνους κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Ο μέσος χρόνος επώασης είναι 2-3 μήνες, χρόνος που χρειάζεται για να εμφανιστούν και τα πρώτα συμπτώματα. Υπάρχουν αρκετοί τύποι ανθρωπίνων κονδυλωμάτων, από τους οποίους μερικοί είναι ανθεκτικότεροι σε θεραπευτικές ενέργειες. Κάποιοι από του τύπους αυτούς, ενοχοποιούνται – σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες – ότι προξενούν καρκίνους στον τράχηλο της μήτρας. Τα κονδυλώματα κατατάσσονται στις πλέον συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενες νόσους και ιδιαίτερα προσβάλλονται νεαρά άτομα.
Συμπτώματα
Ομαδικοί σχηματισμοί σε μέγεθος περίπου κεφαλής καρφίτσας με εικόνα επιφανείας κουνουπιδιού (τα λεγόμενα οξυτενή κονδυλώματα), που εμφανίζονται στα έξω γεννητικά όργανα, στον πρωκτό και στην αρχή του ορθού, όπου μπορεί να φτάσουν και το μέγεθος κερασιού. Αν τα αφήσουμε αθεράπευτα, μπορεί να μεγαλώσουν τόσο που να φράξουν την είσοδο του κόλπου, του εντέρου ή του λάρυγγα και γίνονται πολύ ενοχλητικά.
Τα κονδυλώματα δεν ξεχωρίζουν πάντα με γυμνό μάτι
Αλλαγή του τόνου της φωνής όταν βρίσκονται στο λάρυγγα
Πώς μεταδίδονται
Με την σεξουαλική επαφή. Με έμμεση επιμόλυνση, π.χ. με την χρήση μίας λερωμένης πετσέτας. Παιδιά μπορεί να επιμολυνθούν κατά τον τοκετό. Προϋπόθεση για την δημιουργία κονδυλωμάτων είναι η υπερβολική ύγρανση της περιοχής, μικροτραυματισμοί της περιοχής ή φλεγμονές, καθώς και η μείωση της ανοσολογικής άμυνας του οργανισμού.
Διάγνωση
Πολλές φορές η διάγνωσή των κονδυλωμάτων είναι δύσκολη, όταν δηλαδή εμφανίζονται στο εσωτερικό του κόλπου. Διάγνωση γίνεται αρχικά με την κλινική εξέταση όπου ο γυναικολόγος για να εντοπίσει αλλοιώσεις που ακόμη δεν είναι ορατές, εμβρέχει την περιοχή του δέρματος που εξετάζει, ή την επιφάνεια του τραχήλου, με διάλυμα οξικού οξέως (ξύδι 3%). Με αυτόν τον τρόπο, όπου υπάρχουν κονδυλώματα, ξεχωρίζουν σαν λευκές περιοχές. Η πιο ολοκληρωμένη διάγνωση όμως γίνεται με τεστ ΠΑΠ (κολποσκόπηση ή & τυποποίηση του ιού).
Θεραπεία
Είναι πολύ σημαντικό να αρχίσει θεραπεία και ο σύντροφός του προσβληθέντα. Συνήθως μία αλοιφή για τοπική χρήση αρκεί. Εάν όμως ο ιός έχει προχωρήσει, χρειάζεται καυτηριασμός, κρυοπηξία ή laser. Επίσης μπορεί να γίνει εφαρμογή ποδοφυλλίνης ή οξέος. Οι γυναίκες που έχουν προσβληθεί από τον ιό πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και να κάνουν συχνά τις απαραίτητες εξετάσεις, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις επανεμφανίζεται.
Προστασία
Το προφυλακτικό μπορεί να προσφέρει κάποια προστασία από τον ιό των κονδυλωμάτων, αλλά ο ιός μπορεί να διαχυθεί πέρα από την από το προφυλακτικό προστατευόμενη περιοχή.
COMMENTS