Η γαστρεντερίτιδα, κυρίως η ιογενής, συναντάται συχνότερα τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά υπάρχουν και τύποι γαστρεντερίτιδας που εμφανίζονται όλες τις εποχές του έτους. Φαίνεται λοιπόν ότι και το χειμώνα μπορεί να εμφανιστεί η νόσος, όπως συνέβη τις προηγούμενες ημέρες. Αφορμή για το άρθρο αυτό είναι ο μεγάλος αριθμός παιδιών και νηπίων με συμπτώματα γαστρεντερίτιδας που απευθύνθηκαν στο ιδιωτικό μου ιατρείο τις τελευταίες ημέρες.
Τι είναι η γαστρεντερίτιδα-Αίτια
Γαστρεντερίτιδα είναι η λοίμωξη του εντέρου και εμφανίζεται συνήθως στα βρέφη που δε θηλάζουν, στα νήπια και στα παιδιά των παιδικών σταθμών.
Τα αίτιά της είναι διάφοροι ιοί, όπως ο ροταϊός, ο αδενοϊος και οι εντεροϊοί, αλλά και μικρόβια όπως η σαλμονέλλα, η σιγκέλλα, το καμπυλοβακτηρίδιο, το κολοβακτηρίδιο ή ακόμα και παράσιτα όπως η λιστέρια ή η λάμβλια.
Βέβαια, κάποιες περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας μπορεί να οφείλονται σε τροφική δηλητηρίαση, δηλαδή κάποιο τρόφιμο χαλασμένο, μολυσμένο ή που δεν έχει μαγειρευτεί καλά.
Συμπτώματα γαστρεντερίτιδας
Τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας μπορεί να εμφανίζονται όλα μαζί ή σε διαφορετικούς συνδυασμούς:
-
Διαρροϊκές κενώσεις: Πιο συχνές και πιο υδαρείς κενώσεις, δύσοσμες με αλλαγή του χρώματός τους και κάποιες φορές πρόσμιξη αίματος ή βλέννης.
-
Έμετοι: μπορεί και να μην υπάρχουν ή να αφορούν την αρχή της νόσου και στη συνέχεια δίνουν τη θέση τους στη διάρροια.
-
Κοιλιακό άλγος: μπορεί να έχει τα χαρακτηριστικά του κολικού, δηλαδή να έρχεται και να φεύγει και να είναι πιο έντονος πριν τον έμετο ή τη διάρροια και στη συνέχεια να επιδεινώνεται.
-
Πυρετός: Συνήθως είναι χαμηλός, δεν είναι συχνός και δεν επιμένει.
Ο πιο σημαντικός κίνδυνος είναι η αφυδάτωση του παιδιού
Θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε μικρά παιδιά και βρέφη. Η ήπια αφυδάτωση είναι σχετικά συχνή και αντιμετωπίζεται με αναπλήρωση από το στόμα των υγρών που χάνει τι παιδί. Η μέτρια και η σοβαρή αφυδάτωση είναι σημαντικές καταστάσεις που μπορεί να χρειαστούν ακόμα και εισαγωγή στο νοσοκομείο προς αναπλήρωση των υγρών ενδοφλέβια.
Στην ήπια αφυδάτωση το παιδί συνεχίζει να είναι ζωηρό, το στόμα του είναι πιο ξηρό και δείχνει να διψάει περισσότερο.
Στη μέτρια και σοβαρή αφυδάτωση η γενική εικόνα του παιδιού επηρεάζεται, είναι λιγότερο ζωηρό, αδύναμο, δεν έχει διάθεση να παίξει. Τα ούρα του ελαττώνονται ή παρουσιάζει άδειες πάνες για πολλές ώρες. Οι βλεννογόνοι επίσης είναι ξηροί, δεν έχει σάλιο, όταν κλαίει τα δάκρυά του είναι σημαντικά ελαττωμένα.
Έτσι λοιπόν είναι απαραίτητη η εκτίμηση της κατάστασης του παιδιού από τον παιδίατρο, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για βρέφη ή παιδιά με συνεχείς εμέτους που αδυνατούν να λάβουν υγρά και τροφή από το στόμα ή σε βρέφη και παιδιά με έντονη διάρροια (πχ έξι και παραπάνω επεισόδια την ημέρα) που έχουν μειώσει σημαντικά την πρόσληψη υγρών και τροφής.
Αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας
Αφού το παιδί εκτιμηθεί από τον παιδίατρο και διαπιστωθεί ότι η γαστρεντερίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι, έχουμε ως στόχο να προλάβουμε την αφυδάτωση. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί θα πρέπει να λαμβάνει ικανή ποσότητα υγρών ώστε να καλύπτονται όσο είναι δυνατό οι ημερήσιες ανάγκες του σε υγρά. Προτιμώνται τα ειδικά ηλεκτρολυτικά διαλύματα και το νερό. Οι γονείς θα πρέπει να λάβουν οδηγίες από τον παιδίατρο αναφορικά με την ποσότητα που θα πρέπει να χορηγούν στο παιδί. Αναφορικά με το γάλα, το παιδί θα πρέπει να συνεχίζει να θηλάζει. Στην περίπτωση που δε θηλάζει, συνεχίζουμε να δίνουμε γάλα εάν το παιδί το θέλει. Σε κάθε περίπτωση, φροντίζουμε η χορήγηση των υγρών να γίνεται σταδιακά πολλές φορές και σε μικρές ποσότητες (λίγο- λίγο). Μετά από έναν έμετο δε δίνουμε καθόλου υγρά για αρκετή ώρα (μισή έως μία ώρα) και στη συνέχεια ξεκινούμε πάλι τη χορήγηση υγρών αργά και συχνά, με το κουταλάκι, σύριγγα ή καλαμάκι.
Το φαγητό και οι στερεές τροφές ακολουθούν, όταν είμαστε σίγουροι ότι το παιδί μπορεί να δεχτεί μία ικανοποιητική ποσότητα υγρών. Μπορούμε να ξεκινήσουμε με δημητριακά (ψωμί, ρύζι, μακαρονάκι, πατάτα), αλλά και πρωτεΐνες (κοτόπουλο, κρέας). Φροντίζουμε να είναι μαγειρεμένα απλά, χωρίς καρυκεύματα (πχ σκέτο βράσιμο). Μπορούν να χορηγηθούν επίσης γαλακτοκομικά (γιαούρτι, τυρί τριμμένο στα ζυμαρικά) και φρούτα (μπανάνα, μήλο, αχλάδι). Αποφεύγουμε τα όξινα φρούτα (μανταρίνι, πορτοκάλι. Κάθε φορά δίνουμε στο παιδί μικρή ποσότητα φαγητού και περισσότερες φορές μέσα στην ημέρα και σιγά σιγά επανερχόμαστε στην κανονικά διατροφή του παιδιού.
Μερικές χρήσιμες συμβουλές
-
Συνεχίζουμε το θηλασμό.
-
Δε σταματάμε τη χορήγηση υγρών και φαγητού.
-
Δεν αποφεύγουμε τη στερεά τροφή εάν το παιδί θέλει να φάει.
-
Δεν αραιώνουμε το γάλα. Το δίνουμε κανονικά, πιο λίγο και πιο πολλές φορές.
-
Ακούμε το παιδί μας όταν μας λέει ότι έχει χορτάσει και δεν το πιέζουμε να φάει παραπάνω.
-
Δε δίνουμε φάρμακα που σταματούν τη διάρροια ή τον έμετο. Έχουν σημαντικές παρενέργειες.
-
Τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην επαναφορά της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου. Τα δίνουμε σε συνεργασία με τον παιδίατρό μας.
Πρόληψη γαστρεντερίτιδας
Ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης της νόσου ώστε να μη μεταδοθεί σε άλλα άτομα του περιβάλλοντος του παιδιού, είναι το πολύ καλό πλύσιμο των χεριών, ιδιαίτερα μετά τη χρήση της τουαλέτας ή τις αλλαγές πάνας, αλλά και πριν το φαγητό. Είναι σημαντικό επίσης να αποφεύγουμε την κοινή χρήση πετσετών στο σπίτι. Το παιδί με γαστρεντερίτιδα θα πρέπει να παραμένει εκτός σχολείου έως ότου συμπληρωθεί ένα 24ωρο χωρίς έμετο ή διαρροϊκή κένωση. Στην περίπτωση όπου έχει διαπιστωθεί με την καλλιέργεια κοπράνων κάποιος μικροοργανισμός ως αιτία της γαστρεντερίτιδας (πχ σαλμονέλλα), για να επιστρέψει το παιδί στο σχολείο, θα πρέπει να υπάρχουν τρεις αρνητικές καλλιέργειες κοπράνων.
Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι υπάρχει εμβόλιο έναντι του ροταϊού. Πρόκειται για έναν ιό ο οποίος ευθύνεται για μεγάλο ποσοστό γαστρεντερίτιδων στα παιδιά.
COMMENTS